Φανταστείτε έναν κόσμο όπου η Βόρεια Αμερική να είναι αποκλεισμένη από ένα συμπαγές στρώμα χιονιού, η Ευρώπη να πλήττεται από σφοδρές χιονοθύελλες, ενώ η Αυστραλία στην αντίπερα όχθη να βιώνει συνθήκες απόλυτης ξηρασίας, θυμίζοντας την ταινία καταστροφής “The day after tomorrow” του Roland Emmerich που είχε βγει στους κινηματογράφους το 2004. Κι όμως η ταινία δεν έδειχνε απλά την απόλυτη καταστροφή που συντελέστηκε στο Βόρειο Ημισφαίριο του πλανήτη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλά έδειχνε ουσιαστικά τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση που η κλιματική αλλαγή επηρέαζε το σύνολο των ρευμάτων που διασχίζουν τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Μια έρευνα λοιπόν που δημοσιεύτηκε στις 5 Αυγούστου του 2021 στο Nature Climate Change έδειξε ότι τα ωκεάνια ρεύματα οδεύουν σε μια μη αναστρέψιμη κατάρρευση λόγω της κλιματικής αλλαγής κι αν δεν παρθούν μέτρα για να αποτραπεί, μπορεί να καταρρεύσουν εντελώς, με απρόβλεπτες συνέπειες για το παγκόσμιο κλίμα. Παλαιότερες αναλύσεις έδειξαν ότι το AMOC (παγκόσμια ζώνη μεταφοράς του ωκεανού), διέπεται από δύο σταθερές καταστάσεις : την ισχυρότερη και την ασθενέστερη. Σύμφωνα λοιπόν με τους επιστήμονες, η σταδιακή εξασθένηση του συγκεκριμένου ρεύματος μπορεί να φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής, με αποτέλεσμα να έχουμε ακραίες μεταβολές, μεταπηδώντας από την ισχυρότερη στην ασθενέστερη κατάσταση, διαταράσσοντας το εύκρατο κλίμα στο Βόρειο Ημισφαίριο και αλλάζοντας σε σημαντικό βαθμό τη διάταξη της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας αλλά και τα καιρικά φαινόμενα.

Ο “παλμός” του ωκεανού

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τι είναι το AMOC, αρκεί να δούμε τι σημαίνει και πως επηρεάζει το κλίμα. Το AMOC (Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία του Ατλαντικού Ωκεανού), περιλαμβάνει το γνωστό Ρεύμα του Κόλπου το οποίο συμβάλλει σημαντικά στο παγκόσμιο κλίμα. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα τεράστιο δίκτυο ρευμάτων που μοιάζουν σαν ένας γιγάντιος ιμάντας μεταφοράς, τα οποία διακλαδίζονται σε όλο τον Ατλαντικό Ωκεανό όπως οι φλέβες και οι αρτηρίες σε μας, γι αυτό κι ορισμένοι επιστήμονες το παρομοιάζουν σαν τον παλμό του ωκεανού. Τα ρεύματα αυτά μεταφέρουν ζεστό και αλμυρό νερό προς το βορρά από τις τροπικές περιοχές και κρύο νερό προς το νότο κατά μήκος του πυθμένα της θάλασσας.

Σύμφωνα με τον Νίκολας Μπόερς που είναι ερευνητής στο Ινστιτούτο Potsdam για την Έρευνα των Κλιματικών Επιπτώσεων στη Γερμανία και συγγραφέας της μελέτης, βρισκόμαστε στο κρίσιμο σημείο καμπής και οδεύουμε προς την πλήρη κατάρρευση του AMOC, αφού ήδη μέσα από έρευνες έχει παρατηρηθεί ότι όλο και πιο συχνά προστίθενται μεγάλες ποσότητες γλυκού νερού στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ τα στοιχεία δείχνουν ταυτόχρονα ότι το ρεύμα εξασθενεί συνεχώς. Αν ξεφύγουμε λοιπόν από αυτό το κατώφλι, η κατάρρευση θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Μάλιστα, σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2019, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) θεωρεί πλέον ότι το συγκεκριμένο δίκτυο ωκεάνιων ρευμάτων θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται μέσα στα επόμενα χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Πώς θα ήταν λοιπόν ο κόσμος μετά την κατάρρευση του AMOC;

Είναι δύσκολο να υπάρξει μια ξεκάθαρη απάντηση. Όμως αν ανατρέξουμε στο παρελθόν της Γης, μπορούμε να βρούμε κάποια δεδομένα για το πώς ήταν το κλίμα. Η τελευταία φορά που κατέρρευσε το AMOC ήταν πριν από περίπου 14.500 χρόνια, όταν και αυξήθηκαν απότομα οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της Γης, υπήρξε μαζική τήξη των πάγων, με αποτέλεσμα να εισβάλλει μεγάλη ποσότητα γλυκού νερού στον Ατλαντικό Ωκεανό, διαταράσσοντας κατά συνέπεια τη ροή των ωκεάνιων ρευμάτων. Τότε συνέβη το εξής : η κατάρρευση των ωκεάνιων ρευμάτων ανέκοψε την μεταφορά των θερμών υδάτων προς τα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη του πλανήτη κι έτσι αντιστράφηκε η θέρμανση του Βορείου Ημισφαιρίου και ειδικά στον Βόρειο Πόλο. Το αποτέλεσμα ήταν να βιώσει το Βόρειο Ημισφαίριο μια νέα περίοδο παγετώνων που διήρκησε περίπου 3000 χρόνια.

This Hauntingly Beautiful Image Shows #Greenland’s Massive Melt
•
This fresh water is going to impact the AMOC (ocean currents,) not just raise sea level. This is going to alter weather patterns even more. #ClimateChange #ClimateCrisis https://t.co/sQxmlsXNF5

— Neil 🇺🇸 Ⓥ #ClimateChange #BLM (@basementvegan) August 24, 2021

Σύμφωνα με τον Μπόερς, αν αυτό συνέβαινε ξανά, θα βλέπαμε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες στη βόρεια Ευρώπη που σε ορισμένες περιοχές θα ήταν έως και 8 βαθμούς κελσίου κάτω από τα κλιματολογικά δεδομένα. Ωστόσο, η κατάρρευση του AMOC την σημερινή εποχή σε έναν πλανήτη που βρίσκεται σε κατάσταση υπερθέρμανσης, θα είχε ως συνέπεια να πλημμυρίσουν οριστικά όσες πόλεις βρίσκονται κατά μήκος των ανατολικών ακτών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ στο Νότιο ημισφαίριο θα είχαμε περαιτέρω θέρμανση, ιδιαίτερα στην Ανταρκτική. Παράλληλα πολλά μέρη της Ευρώπης λέει ο Μπόερς θα αντιμετωπίσουν σοβαρές πλημμύρες, είτε σφοδρές χιονοθύελλες, ενώ η δυτική Αφρική και η Αυστραλία θα αντιμετώπιζαν συνθήκες μόνιμης ακραίας ξηρασίας.

Ας έχουμε λοιπόν κατά νου ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά σε αυτό που παρουσίαζε η ταινία “The day after tomorrow.”

Είμαστε προ των πυλών μίας πραγματικής ταινίας καταστροφής;

Θεωρητικά το AMOC θα μπορούσε να καταρρεύσει αν συνέβαινε μια μαζική εισροή γλυκού νερού που θα προερχόταν από ένα λιωμένο παγετώνα που να είχε το μέγεθος της Γροιλανδίας. Παρά ταύτα, η συνεχής τήξη των πάγων που συμβαίνει στην συγκεκριμένη περιοχή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Αν λοιπόν έχουμε αυτόν τον σταθερό ρυθμό τήξεως των πάγων κι όχι το πρώτο παράδειγμα, τα αποτελέσματα δεν θα είναι τόσο άμεσα και σοβαρά όπως δείχνουν οι ταινίες καταστροφής. Τα κλιματικά μοντέλα δεν προβλέπουν να καταρρεύσει το AMOC τα επόμενα 250 με 300 χρόνια, αν και προβλέπουν μια σειρά αρνητικών συνεπειών, καθώς τα δεδομένα δείχνουν ότι τα ωκεάνια ρεύματα έχουμε μια σταθερά αργή πορεία προς την οριστική κατάρρευση.

“Η μόνη λύση είναι να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου”, λέει ο Μπόερς. “Ζούμε σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής. Στο σημείο δηλαδή που το ανθρώπινο είδος έρχεται αντιμέτωπο με μια επιλογή : Είτε να γίνει ο ήρωας της ταινίας, είτε η καταστροφή…

Πηγή: meteo24news.gr