Ο Nicholas Fisher της Masterbulk γράφει για ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα του κλάδου.
Μου ζητήθηκε πρόσφατα να σχολιάσω ένα άρθρο του Splash σχετικά την στάση του κλάδου προς τις γυναίκες ναυτικούς. Πρόκειται για ένα θέμα που απολαμβάνει ελάχιστη δημοσιογραφική κάλυψη, συνήθως μετά από κάποιο δημόσιο σκάνδαλο.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό ενός διευθυντή προσλήψεων σε γνωστή και σεβαστή εταιρία του κλάδου που απέρριψε την αίτηση μιας γυναίκας δόκιμου απλώς γιατί ήταν γυναίκα. Η εταιρία δικαιολογημένα μπήκε σε κατάσταση διαχείρισης κρίσης, “είμαστε μια επιχείρηση ίσων ευκαιριών”, “πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό”. Όλα αυτά μπορεί να είναι αλήθεια. Αλλά το ίδιο το περιστατικό αντανακλά ένα μεγαλύτερο ζήτημα – θα μπορούσε να αφορά τα topless μοντέλα του NorShipping ή τα μοντέλα των ναυτιλιακών εκθέσεων. Όλα αυτά είναι δείκτες μιας ανισότητας μεταξύ των φύλων στον κλάδο. Τα συγκεκριμένα περιστατικά έρχονται και παρέρχονται, όμως η βαθύτερη τάση που αναδεικνύουν είναι ανησυχητική.
Όλα θα πάνε καλά όσο θα υπάρχει μια δικαιολογία
Η ναυτιλία είναι ένα παραδοσιακά ανδρικό οχυρό που συντηρείται από σωβινιστικές δικαιολογίες για το ότι δεν είναι κατάλληλο για γυναίκες, είτε αυτό αφορά την εξυπηρέτηση στην τουαλέτα, την σωματική ικανότητα, ή το να αντιμετωπίζουν συνεχή παρενόχληση εν πλώ.
Πώς γίνεται λοιπόν το Αμερικάνικο και το Βρετανικό ναυτικό να αποτελούνται πλέον από 17-18% (ΗΠΑ) και 9% (Μεγάλη Βρετανία) γυναικείο προσωπικό; Για την εμπορική ναυτιλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι περίπου 1%. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διαβούμε.
Είναι απλώς θέμα χρόνου μέχρι να αναγκαστούν οι ναυτιλιακές εταιρίες να απαντήσουν σε μερικές ιδιαίτερα δύσκολες ερωτήσεις. Η απουσία ευκαιριών για γυναίκες στη ναυτιλία είναι ένα θέμα που απαιτεί πολύ περισσότερο συζήτηση και δράση απ’ ό,τι επιδεικνύουν μέχρι στιγμής οι εταιρίες του κλάδου.
Πώς μπορεί να αλλάξει η κατάσταση – ηθική, ευκαιρίες, ή φόβος
Άλλοι κλάδοι, όπως αυτός της τεχνολογίας και των start-up, συχνά μπάινουν στο στόχαστρο για την ανισότητα μεταξύ των φύλων, ακόμα κι η Facebook κι η Google. Ο γκουρού της διαφήμισης Kevin Roberts της Saatchi & Saatchi έχασε πρόσφατα την θέση του προέδρου λόγω δήλωσής του ότι το ζήτημα της έμφυλης ανισότητας είναι ήδη λυμένο. Στις ΗΠΑ, ο πρώην CEO του Fox News παραιτήθηκε αφού κατηγορήθηκε επανειλλημένα για κατάχρηση εξουσίας. Σε έναν κόσμο που αλλάζει, η ναυτιλία πρέπει να ακολουθήσει τις εξελίξεις.
Πρώτα απ’ όλα, το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως θέμα ηθικής και ίσων ευκαιριών. Κανείς από μας δεν θα ήθελε την κόρη του να βρεθεί αντιμέτωπη με τέτοιες συμπεριφορές αν δούλευε σε μια νομική εταιρία ή έναν τηλεοπτικό σταθμό… ή μια ναυτιλιακή εταιρία. Για να το πούμε απλά, η συμπεροφορά αυτή είναι κατακριτέα και δεν θα έπρεπε να είναι ανεκτή.
Κι από εμπορική σκοπιά, η έμφυλη ανισότητα είναι ένα ζήτημα που θα επηρεάσει τις σχέσεις μεταξύ επενδυτών και συμμετόχων. Θα χρειαστεί απλώς μια δημοσιογραφική έρευνα για τις πρακτικές προσλήψεων μιας ναυτιλιακής εταιρίας για να τρομάξει και να διώξει τις τράπεζες, τους οργανισμούς και τους πελάτες. Για όλο και περισσότερες επιχειρήσεις, το ζήτημα των ηθικών αρχών γίνεται μια φιλοσοφία που καθοδηγεί τη δράση τους.
Εν τέλει, η αλλαγή της στάσης μας προς τις γυναίκες ναυτικούς προσφέρει επίσης τεράστιες δυνατότητες. Κάθε εταιρία θέλει τους καλύτερους στη δουλειά τους. Οι περισσότερες ναυτιλιακές αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα προσωπικού – ένα εργατικό δυναμικό που μειώνεται και γερνάει και μια δυσκολία στην προσέλκυση νέων ανθρώπων προς τον κλάδο. Είναι δικό μας το φταίξιμο. Έχουμε ήδη πετάξει απ’ έξω τον μισό πληθυσμό του πλανήτη.
Τι κάνουμε από εδώ και πέρα;
Για να αλλάξει η κατάσταση, πρέπει η διοικήσεις να αναλάβουν δράση και να δημιουργήσουν ευκαιρίες. Η Masterbulk και άλλες επιχειρήσεις το έχουν κάνει ήδη, και στην δική μας επιχείρηση έχουμε δημιουργήσει ένα πρόγραμμα δόκιμων για γυναίκες από τις Φιλιππίνες και τη Σινγκαπούρη, όπως έχουμε και γυναίκες junior officers στα πλοία μας. Κάτι τέτοιο απαιτεί την υιοθέτηση των κατάλληλων κανόνων συμπεριφοράς από το πλήρωμα και την ισότητα στο μισθό μεταξύ ανδρών και γυναικών. Τίποτα από όλα αυτά δεν αποτέλεσε αξεπέραστο σκόπελο. Αντιθέτως, τα ζητήματα που ανέκυψαν ήταν λιγότερα απ’ ό,τι θα περίμενε κάποιος.
Πολλά γράφονται για την επερχόμενη έλλειψη αξιωματικών στον κλάδο… Στην Masterbulk δεν μας ανησυχεί κάτι τέτοιο. Η γυναίκες ναυτικοί είναι κομμάτι της λύσης του προβλήματος.
Το να περιμένουμε να έρθει από μόνη της η αλλαγή είναι ουτοπικό. Το θέμα πρέπει να αρχίσει να συζητιέται και η αλλαγή να ξεκινήσει με πρωτοβουλίες από πάνω προς τα κάτω. Εν τέλει, τόσο το κόστος της αδράνειας όσο και τα ωφέλη της αλλαγής θα αποδοθούν σ’ αυτούς που είναι σε θέσεις ευθύνης.
