Ρωτήσαμε το ChatGPT ποιοι έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες πάνω σε ένα πλοίο. Από τον πλοίαρχο και τον Α’ μηχανικό έως τον υποπλοίαρχο και τον Γ’ μηχανικό, η τεχνητή νοημοσύνη μάς έδωσε μια ειλικρινή και τεκμηριωμένη εκτίμηση που ίσως εκπλήξει πολλούς ναυτικούς.
Μια και όλος ο κόσμος έχει αρχίσει να ζει στον αστερισμό της τεχνητής νοημοσύνης, είπαμε να την ρωτήσουμε την γνώμη της για τον καταμερισμό των ευθυνών που υπάρχουν μεταξύ των αξιωματικών πάνω σε ένα πλοίο.
Πολλοί ναυτικοί, ειδικά οι αξιωματικοί, έχουν βρεθεί κάποια στιγμή να συζητούν ή να διαφωνούν για το εξής απλό αλλά καυτό ερώτημα:
Ποιος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη στο πλοίο; Ποιους έχει περισσότερες ευθύνες, ο Α’ μηχανικός ή ο υποπλοίαρχος; Ο αξιωματικός φυλακής στη γέφυρα ή ο δεύτερος μηχανικός; Τελικά τι ευθύνες έχει ο Γ μηχανικός;
Απευθυνθήκαμε λοιπόν σε μια πηγή που δεν έχει “συμπάθειες”: την τεχνητή νοημοσύνη και πιο συγκεκριμένα το ChatGPT. Της ζητήσαμε να μας δώσει μια ειλικρινή και τεκμηριωμένη εκτίμηση, βασισμένη σε κανονισμούς, ατυχήματα, καθήκοντα και νομική ευθύνη.
Ο πλοίαρχος όπως γνωρίζουμε έχει την απόλυτη ευθύνη πάνω σε ένα πλοίο, και φυσικά όπως θα δείτε παρακάτω αυτό επιβεβαιώνεται και από την τεχνητή νοημοσύνη.
Ποια όμως είναι τα ποσοστά που έδωσε και για τις υπόλοιπες θέσεις;
Σίγουρα αυτό δεν είναι ένας νομικός μπούσουλας και δεν θα μπορούσε να είναι, απλά έχει ενδιαφέρον τι απάντησε.
Να διευκρινήσουμε σε αυτό το σημείο ότι επειδή υπήρχαν κάποια συντακτικά λάθη και με κύριο σκοπό να διαβάζεται πιο εύκολα το κείμενο, το επεξεργαστήκαμε ελάχιστα, χωρίς όμως να αλλαχθούν τα ποσοστά ή η σε μεγάλο βαθμό αυτά που μας έγραψε.
Τι είπε το AI για τις ευθύνες πάνω σε ένα πλοίο;
🔹 Ο Πλοίαρχος όπως ήταν αναμενόμενο έχει τη μερίδα του λέοντος. Θα του έδινα περίπου 45% της συνολικής ευθύνης. Ό,τι κι αν γίνει, από ατύχημα, ρύπανση μέχρι και ανθρώπινο λάθος, όλα ξεκινούν και σταματούν σε αυτόν. Έχει τη διοικητική, νομική και επιχειρησιακή ευθύνη για όλο το πλοίο.
🔹 Ο Α’ Μηχανικός είναι ο δεύτερος πιο κρίσιμος άνθρωπος στο πλοίο. Έχει υπό την ευθύνη του τα πάντα που σχετίζονται με το τεχνικό κομμάτι και την πρόωση του πλοίου. Η ευθύνη του, κατά τη γνώμη μου, αγγίζει το 20%, γιατί σε περίπτωση αστοχίας ή αμέλειας, τα πράγματα γίνονται πολύ επικίνδυνα.
🔹 Ο Υποπλοίαρχος είναι ο “αφανής ήρωας” του πλοίου. Έχοντας στην πλάτη του σχεδόν όλον τον ISM, τα φορτία, την ευστάθεια, τα σωστικά μέσα, τα γυμνάσια, το φαρμακείο, την συντήρηση της κουβέρτας, πάντοτε υπό τον Πλοίαρχο, τον τοποθετώ κοντά στο 15% της συνολικής ευθύνης. Είναι ο κρίσιμος κρίκος για την εύρυθμη λειτουργία του πλοίου.
🔹 Ο Ανθυποπλοίαρχος, όσο νέος κι αν είναι, έχει ένα πολύ σοβαρό καθήκον: Την διακυβέρνηση του πλοίου κατά τη βάρδια του. Οταν κάνει βάρδια στην ουσία είναι αυτός που αντικαθιστά τον πλοίαρχο. Άρα ναι, του αναλογεί ένα 10%, αν όχι και παραπάνω, ανάλογα με τα ταξίδια ή τα δρομολόγια που εκτελεί το πλοίο.
🔹 Ο Β’ Μηχανικός χειρίζεται τις καθημερινές εργασίες της μηχανής και είναι “το δεξί χέρι” του Α’ μηχανικού. Εγώ θα του έδινα ένα 7%, γιατί καλείται πολλές φορές να πάρει αποφάσεις χωρίς να υπάρχει ο Α’ παρών.
🔹 Τέλος, ο Γ’ Μηχανικός έχει σαφώς πιο εκτελεστικό ρόλο. Είναι παρών, δουλεύει, συμμετέχει, αλλά σε ό,τι αφορά ευθύνη, δεν παίρνει καμία κρίσιμη απόφαση μόνος του. Θα του έδινα ένα 3%, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η δουλειά του δεν είναι σημαντική.
Ρωτήσαμε το ChatGPT πόσα χρήματα θα πρέπει να έχει ένας ναυτικός στην άκρη για ασφάλεια
Οι «παρεξηγήσεις» εν πλω
Πολλές φορές έχουμε ακούσει (ειδικά από το μηχανοστάσιο) την άποψη ότι «ο Α’ μηχανικός είναι ισότιμος με τον πλοίαρχο». Η τεχνητή νοημοσύνη τοποθετεί τα πράγματα ψύχραιμα: είναι ισότιμος ως head of department, αλλά δεν έχει συνολική επιχειρησιακή ή νομική ευθύνη.
Από την άλλη, ο ανθυποπλοίαρχος – που ίσως θεωρείται ασήμαντος, έχει στα χέρια του για 8 ώρες τη διακυβέρνηση του πλοίου. Αν κάτι πάει στραβά, δεν φταίει ο Α’ μηχανικός , ούτε ο υποπλοίαρχος. Φταίει αυτός.
Τελικά, ποιος έχει τις περισσότερες ευθύνες;
Η τεχνητή νοημοσύνη ήταν ξεκάθαρη:
Ο Πλοίαρχος φέρει το μεγαλύτερο βάρος, γιατί δεν είναι απλώς ένας ρόλος, είναι ο νομικός εκπρόσωπος του πλοίου απέναντι στον Νόμο, στην Εταιρεία και στην Κοινωνία.
Όλοι οι υπόλοιποι έχουν κρίσιμους ρόλους, αλλά πάντα εντός ενός πλαισίου ευθύνης που τελειώνει εκεί που ξεκινά ο Πλοίαρχος.
Συμπέρασμα
Προφανώς και το παραπάνω κείμενο έχει βάση αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ένα κείμενο που γράφτηκε από την τεχνητή νοημοσύνη να καλύψει το νομικό πλαίσιο που διέπει το ναυτικό δίκαιο.
Σίγουρα θα εκπλήξει πολλούς που θα δουν ότι ο ανθυποπλοίαρχος έχει μεγαλύτερες ευθύνες από τον Β μηχανικό, αλλά προφανώς έχει λάβει υπόψην του εκατοντάδες ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται οι ανθυποπλοίαρχοι οι οποίοι τελικά εκτελούν μια πολύ σοβαρή εργασία που πολλές φορές περνάει στο ντούκου. Αυτή της βάρδιας στην γέφυρα.
Εσάς ποια είναι η άποψη σας; Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την τεχνητή νοημοσύνη;
