Φορείς της Αίγινας αντιδρούν στην εκμετάλλευση των οχυρών από το Ταμείο Εθνικού Στόλου, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή τους στα σχέδια αξιοποίησης της περιοχής.

Εδώ και τρία χρόνια, μερικοί κάτοικοι της Πέρδικας, μαζί με πολιτιστικούς και περιβαλλοντικούς φορείς του νησιού, αντιστέκονται στην αξιοποίηση της περιοχής του Ναυτικού Οχυρού στη Πέρδικα της Αίγινας και δηλώνουν την αντίθεση τους επειδή όπως λένε:

α. Τα Οχυρά αποτελούν μέρος της πρόσφατης Ιστορίας του τόπου, όπως καταγράφεται στα ιστορικά τεκμήρια και τις μαρτυρίες των ντόπιων
β. Η χερσόνησος που είναι το οχυρό είναι ένα πολύτιμο οικοσύστημα που διασφαλίζει την περιβαλλοντική ισορροπία της περιοχής.
γ. Αποτελεί χώρο ελεύθερης πρόσβασης και αναψυχής για ντόπιους και επισκέπτες
δ. Η περιοχή δεν διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές (όλα τα δίκτυα -ύδρευσης, αποχέτευσης, οδικό, ηλεκτροδότησης είναι πολύ προβληματικά) για να υποστηρίξει τέτοιας κλίμακας επιβάρυνση

Δεν ξέρω πως δημιουργήθηκαν αυτές οι σκέψεις, αλλά οι φορείς, ίσως να αγνοούν το ότι η περιοχή δεν είναι όπως οι άλλες που οι Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν, όπως τα στρατόπεδα που καταργούνται και που ανήκουν στο δημόσιο. Το συγκεκριμένο οχυρό ανήκει στο Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ) γιατί τα χρήματα απαλλοτρίωσης και δημιουργίας του, διατέθηκαν από τα χρήματα του ΤΕΣ. Είναι σαν να θέλουν να πάρουν την ιδιοκτησία κάποιου και να την χρησιμοποιήσουν.

Επίσης για την ιστορία, η περιοχή αυτή δεν είχε καμιά εμπλοκή με τον εχθρό στον πόλεμο, ποτέ δεν προσβλήθηκε από εχθρικά πυρά και κανένα στρατιώτης, Έλληνας η Γερμανός δεν έχασε τη ζωή του εκεί, σε αντίθεση με τα Οχυρά στα Βόρεια μας σύνορα, όπου έγιναν επικές μάχες και χύθηκε πολύ αίμα.

Είναι σε όλους μας γνωστό πως για να επιβιώσει ένα «νησιωτικό» κράτος χρειάζεται ένα ισχυρό στόλο που θα αποτρέπει οποιαδήποτε εχθρική επιβουλή. Αν δεν διαθέταμε «ισχυρά» πλοία, η επανάσταση του 1821 δεν θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα αλλά ούτε και η έκταση της Ελλάδας θα διπλασιαζόταν με τους Βαλκανικούς πολέμους.
Ας δούμε λοιπόν πρώτα απ’ όλα, τι είναι το ΤΕΣ ώστε να κατανοήσουμε το έργο και την σημασία που έχει.

Η Εταιρεία για Σχηματισμό Εθνικού Στόλου

Μετά την Κρητική επανάσταση του 1866 και με προτροπή του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, συστήθηκε η «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ» που είχε σκοπό την απόκτηση κεφαλαίων για τη Ναυπήγηση Πολεμικών Μονάδων. Στις 25 Δεκεμβρίου 1866, εκλέχτηκε μια επιτροπή υπό την προεδρία του εν αποστρατεία Υποναυάρχου Κων. Νικοδήμου, που διέθεσε όλη του την περιουσία για τον σκοπό αυτό.

Πόροι της εταιρείας ήταν οι δωρεές των πλουσίων Ελλήνων και τα έσοδα της από το «ΛΑΧΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ» που τότε καθιερώθηκε για το σκοπό αυτό. Μετά το θάνατο του ναυάρχου Νικοδήμου το1879,πρόεδρος ανέλαβε ο Θεοδ. Κολοκοτρώνης, εγγονός του γέρου του Μοριά και μέλη της εταιρείας ήταν ο Άγγλος φιλέλληνας αγωνιστής Ριχάρδος Τζώρτζ, αρχηγός τότε του στρατού, ο Ναύαρχος Κων. Κανάρης, ο Σπύρος Τρικούπης, ο Γεώργιος Σταύρου, ο ιδρυτής της Εθνικής Τραπέζης, ο Γ. Ψύλλας, ο Θρασύβουλος Ζαΐμης, ο Ανδρέας Γ. Κουντουριώτης, ο Ευστ. Ηλιόπουλος, ο Ι.Δ. Σούτσος, ο Εμμ. Τομπάζης, ο Κ. Φρεαρίτης, ο Λουκάς Ράλλης ο πρώτος δήμαρχος Πειραιώς και ο Δημήτριος Μαυροκορδάτος. Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ συγκέντρωσε 2,3 εκατομμυρίων χρυσές δραχμές με τα οποία αγοράστηκε το ελαφρύ καταδρομικό «Ναύαρχος Μιαούλης». Αυτή ήταν και η πρώτη χρηματοδότηση που έγινε από ιδρύσεως της Εταιρείας.

Το Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ)

Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ διαλύθηκε το 1900, αλλά επειδή το έργο της ήταν αποδεδειγμένα επωφελές για το κράτος, τροποποιήθηκε το καταστατικό και συστήθηκε το ΤΕΣ με το Νόμο ΒΨΟΔ επί υπουργού Ναυτικών Β. Βουδούρη. Στο νέο αυτό ταμείο, περιήλθε όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ, καθώς και το κληροδότημα του Γεωργίου Αβέρωφ για τη ναυπήγηση ενός καταδρομικού πλοίου.
Η ίδρυση του ΤΕΣ, ενεργοποίησε πάλι τα φιλοπάτριδα αισθήματα των απανταχού Ελλήνων και κινητοποίησε συλλόγους, σωματεία, σχολεία, δήμους και κοινότητες της χώρας για να κάνουν εράνους και να προσφέρουν χρηματικά ποσά αλλά και περιουσιακά στοιχεία. Υπήρξαν δε σημαντικές δωρεές ομογενών από την Αίγυπτο, Ινδία, Κίνα, Αιθιοπία και Νέα Ζηλανδία.
Με τα έσοδα αυτά του ΤΕΣ από δωρεές και λαχεία, η χώρα μας δημιούργησε ένα ισχυρό στόλο, χάρις στον οποίον μεγαλούργησε στους Βαλκανικούς πολέμους και στον Α’ΠΠ.

Το ναυτικό μας χάρις στο ΤΕΣ, και όχι στο κρατικό προϋπολογισμό, απέκτησε το θωρηκτό ΑΒΕΡΩΦ» (1910), 4 Αγγλικά αντιτορπιλικά συνοδείας τύπου «θηρία» (ΛΕΩΝ, ΙΕΡΑΞ, ΑΕΤΟΣ, ΠΑΝΘΗΡ), 2 αντιτορπιλικά (ΚΕΡΑΥΝΟΣ-ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ), το Υ/Β ΔΕΛΦΙΝ (1912), 3 τορπιλοβόλα τύπου «Βαλκάν» (ΑΛΚΥΩΝ, ΑΙΓΛΗ και ΔΩΡΙΣ), το εκπαιδευτικό «Άρης», το βοηθητικό «Κοργιαλένιος» και σημαντικής αξίας πολεμικό υλικό.

Περίοδος μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων

Το 1936 με χρήματα του ΤΕΣ και όχι του Ελληνικού δημοσίου, απαλλοτριώθηκαν αναγκαίες για την «Παράκτια Άμυνα» της χώρας εκτάσεις, προκειμένου να δημιουργηθούν Ναυτικά Οχυρά σε δύο περιοχές της Αίγινας και στον Άραξο. Με απαλλοτρίωση λοιπόν (Βασιλικό Διάταγμα της 21 Δεκεμβρίου 1936, Φ.Ε.Κ. 555 / τεύχος Α΄- Δεκέμβριος 1936), περιήλθαν στην ακίνητη περιουσία του ΤΕΣ και χαρακτηρίστηκαν Ναυτικά Οχυρά, η περιοχή του Βόρειου Οχυρού Αίγινας (ΒΟΑ) έκτασης 1.215, 030 στρεμμάτων στον Τούρλο και η περιοχή του Νότιου Οχυρού Αίγινας (ΝΟΑ) έκτασης 337,507 στρεμμάτων, στην Πέρδικα.Επίσης το σύνολο των δαπανών για όλες τις επάκτιες οχυρώσειςπου ήταν περίπου 288.000.000 δραχμές και οι δαπάνες για τα Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού (εξάρμωση, μεταφορά και εγκατάσταση των πυροβόλων) που ανήλθαν σε 99.500.000 δραχμές, καλύφθηκαν από το ΤΕΣ.
Τέλος, οι ελλείψεις που παρουσιάστηκαν στα Ναυτικά (όργανα, μηχανήματα, συσκευές κ.α.)που αγοράστηκαν από την Ελληνική αγορά πληρώθηκαν από το ΤΕΣ, γιατί τα άλλα καλύφτηκαν από την διάθεση αγροτικών προϊόντων με βάση την Ελληνογερμανικήεμπορική συμφωνία κλήρινγκ της περιόδου 1932-1939.
Το 1938, με χρήματα του ΤΕΣ το ναυτικό μας το 1938 απέκτησε 2αγγλικά αντιτορπιλικά (Β. Όλγα &Βασιλεύς Γεώργιος), 4 αντιτορπιλικά τύπου DARDO (ΥΔΡΑ, ΣΠΕΤΣΑΙ, ΨΑΡΑ και ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ), 3 εγάλα υποβρύχια (ΠΡΩΤΕΥΣ, ΓΛΑΥΚΟΣ, ΤΡΙΤΩΝ, ΝΗΡΕΥΣ) και 2 μικρότερα (ΚΑΤΣΩΝΗΣ, ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ) το 1934. Επίσης το 1928 με χρήματα του ΤΕΣ, εκσυγχρονίστηκαν, 2 Γερμανικά (ΑΣΠΙΣ – ΝΙΚΗ) και 2 Αγγλικά (ΘΥΕΛΛΑ-ΣΦΕΝΔΟΝΗ) τορπιλοβόλα. Επίσης το ΤΕΣ προσέφερε σημαντικά ποσά για την επισκευή πλοίων (Κ/Δ Έλλη, Θ/ΚΑΒΕΡΩΦ&Κιλκίς) και πλήρωσε για τη προμήθεια σημαντικής αξίας πολεμικού υλικού.

Κατά τη περίοδο του Β’ ΠΠ

Το ΤΕΣ προσέφερε σημαντικά ποσά για την επισκευή των πλοίων του ναυτικού στην Αλεξάνδρεια, στη Μέση Ανατολή και στις Ινδίες.

Μετά τον Β΄ΠΠ

Το ΤΕΣ διέθεσε μεγάλα ποσά για την ανοικοδόμηση και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων του ναυτικού ώστε αυτές να καταστούν λειτουργικές. Επίσης από τους πόρους του ταμείου ανεγέρθηκαν και επισκευάστηκαν Ναυτικές Σχολές, οι Ναυτικές Διοικήσεις, τα κτίρια του Ναυστάθμου Σαλαμίνας και επίσης αναγέρθηκε το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΝΝΑ). Από πόρους του ΤΕΣ και χωρίς κρατική ενίσχυση, αγοράστηκαν εκτάσεις για την δημιουργία Ναυτικών Σταθμών στα νησιά του Αιγαίου, ενώ βελτιώθηκαν οι υφιστάμενες υποδομές των Ναυστάθμων (Σαλαμίνας-Σούδας) .
Το 1965, στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης του Δημοσίου και εξοικονόμησης πόρων, αποφασίστηκε από την Βουλή των Ελλήνων η μη κατάργηση του ΤΕΣ, λόγω της αποστολής του και του Εθνωφελούς έργου που επιτελούσε, Ενδεχόμενη κατάργηση του, όχι μόνο θα περιόριζε τα έσοδα του δημοσίου, αλλά θα προκαλούσε και σοβαρότατη ζημία στο δημόσιο, αφού θα ανακοπτόταν το ρεύμα της προθυμίας του κοινού και κυρίως των ομογενών, για χορηγίες και δωρεές.
Την περίοδο 1974 – 1980, με τα γεγονότα της Κύπρου, οι Έλληνες εφοπλιστές πρόσφεραν στο ΤΕΣ, 44 εκατομμύρια δολάρια που αξιοποιήθηκαν στην ενίσχυση του προγράμματος κατασκευής 6 πυραυλακάτων. Επίσης, αρκετοί Έλληνες του απόδημου ελληνισμού πρόσφεραν από το υστέρημά τους για το ίδιο πρόγραμμα, 10 εκατ. Δολάρια.
Κατά την περίοδο 1987-1993 το ΤΕΣ σύναψε δάνεια για την χρηματοδότηση ναυπήγησης πέντε (5) αρματαγωγών, τεσσάρων (4) φρεγατών ΜΕΚΟ και δύο (2) ΠΑΘ. Επίσης χρηματοδότησε τον εκσυγχρονισμό πέντε (5) παλαιών Αντιτορπιλικών, συνολικού ύψους 180.000.000,00 €.
Το 1979 αγοράστηκε μια έκταση στην ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ του Μαραθώνα, όπου δημιουργήθηκε με Νατοϊκά κονδύλια μια βάση Ταχέων Σκαφών και αργότερα το θέρετρο των Αξιωματικών Π.Ν. (ΝΒΝΕ – ΘΑΝ) κι έτσι η περιοχή αυτή είναι ιδιοκτησία του ΤΕΣ.
Δυστυχώς, το 2012 το ΤΕΣ, αν και δεν ήταν ιδιωτική επιχείρηση, εντάχθηκε στο PrivateSectorInvolment (PSI) και ζημιώθηκε σοβαρά με αποτέλεσμα να σταματήσουν τα όποια έργα και προγράμματα, ήταν σε εξέλιξη ή σε αναμονή.
Τα τελευταία χρόνια το ΤΕΣ, παρά το κούρεμα και την δυσχερή οικονομική του κατάσταση, έχει διαθέσει πάνω από 35 εκατ. ευρώ για εκπλήρωση της αποστολής του. Όμως, οι δραστηριότητες του είναι μειωμένες και φαίνονται πολύ μικρότερες, σε σύγκριση με τις προπολεμικές του δραστηριότητες.

Το Ταμείο Εθνικού Στόλου σήμερα

Το ΤΕΣ είναι ένας φορέας του Δημοσίου που υπάγεται στο Υπ. Εθν Άμυνας μέσω του ΓΕΝ και αποτελεί μια ανεξάρτητη υπηρεσία του Ναυτικού.
Το ΤΕΣ σύμφωνα με την απόφαση ΣτΕ υπ. αρ. 2515/1979, έχει τη νομική μορφή της Αποκεντρωμένης Δημόσιας Υπηρεσίας, και όχι ΝΠΔΔ, που λειτουργεί ως «Ειδικό Ταμείο» με αποκλειστική αποστολή τη ενίσχυση των Ελληνικών Ναυτικών Δυνάμεων.

Αποστολή του ΤΕΣ είναι η συμπλήρωση των Ναυτικών δυνάμεων του Κράτους με τη διάθεση της περιουσίας του για:
• Ναυπήγηση, αγορά ή μετασκευή Μαχίμων Πολεμικών Πλοίων και η χορήγηση Δανείων αποκλειστικά για τους παραπάνω σκοπούς
• Ανέγερση και εφοδιασμός εγκαταστάσεων επάκτιας άμυνας της χώρας ή εγκαταστάσεων ξηράς καθαρά Πολεμικού προορισμού.
• Προμήθειες παντός είδους Πολεμικού Υλικού
Οι πόροι του Τ.Ε.Σ. προέρχονται από:
• Τα έσοδα από τη διαχείριση και από την εκποίησή της ακίνητης περιουσίας του
• Τα έσοδα από την εκμετάλλευση κτημάτων που είναι στις ζώνες των Ν. Οχυρών.
• Τους τόκους, τα μερίσματα και τα τοκομερίδια των πάσης φύσεως καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος και τους τόκους από την καθυστέρηση εισπράξεων εσόδων του Ταμείου.
• Τα έσοδα από τις υπέρ του Ταμείου δωρεές, κληρονομιές και κληροδοσίες.
• Τα έσοδα από την εκποίηση των αχρήστων υλικών και εφοδίων του Π. Ναυτικού, γενικά (50% Τ.Ε.Σ., 50% Μ.Τ.Ν)
• Τις εισπράξεις από τη χρέωση του χαμένου ιματισμού των στρατευμένων κατά την απόλυσή τους.
• Το αντίτιμο από χορηγούμενα σε ιδιώτες υλικά του Π. Ναυτικού.
• Το αντίτιμο εργασιών που γίνονται για λογαριασμό τρίτων στα συνεργεία του Ναυτικού
• Τα δικαιώματα που εισπράττονται για την χρησιμοποίηση των πλωτών δεξαμενών του Π. Ναυτικού από ιδιώτες.
Η περιουσία του (κινητή και ακίνητη) έχει χαρακτηριστεί από τον ιδρυτικό νόμο ως Εθνική και ως τέτοια, απολαμβάνει όλων των προνομίων που έχουν θεσπιστεί για την δημόσια περιουσία. Ειδικότερα η ακίνητη περιουσία του συνίσταται κυρίως στα Εθνικά Κληροδοτήματα η προστασία των οποίων είναι πολύ μεγάλη και προστατεύεται από το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 109) ενώ τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι πάνω από 3 εκατ. Ευρώ τα οποία φυλάσσονται στην Τράπεζα της Ελλάδος που είναι το Διαχειριστικό του όργανο.
Το ΤΕΣ δεν δέχεται επιχορηγήσεις και κατά συνέπεια δεν επιβαρύνει τον κρατικό Προϋπολογισμό ή τον προϋπολογισμό του ΓΕΝ.

Τα Οχυρά του Β΄ΠΠ

Εκτός από τα 21 μεγάλα μόνιμα Οχυρά της Γραμμής Μεταξά, που κατασκευάστηκαν την περίοδο 1936-40 στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα και κόστισαν 1,5 δις δραχμές, έγιναν επίσης και εξοπλίστηκαν πλήρως, οκτώ μεγάλα Παράκτια Οχυρά. Δύο οχυρά στον Θερμαϊκό (Καραμπουρνού– Τούζλα), δύο οχυρά στον Ευβοϊκό (του Βορείου στις Γούβες και του Νοτίου Ευβοϊκού στην Αγ. Μαρίνα Μαραθώνα), δύο οχυρά στην Αίγινα (το Βόρειο στον Τούρλο και το Νότιο στην Πέρδικα), ένα οχυρό στις Φλέβες και ένα οχυρό στον Άραξο,
Αυτές οι οκτώ αναγκαίες για την Παράκτια Άμυνα της χώρας εκτάσεις για τα οχυρά, απαλλοτριώθηκαν με τον Α.Ν 376/36 (ΦΕΚ 546Α/18-12-1936) και περιήλθαν στο Δημόσιο. Ειδικότερα, οι περιοχές των δύο Οχυρών της Αίγινας απαλλοτριώθηκαν με Β.Δ. (ΦΕΚ 555 Α/1936) την 24 Δεκεμβρίου 1936. Αξιοσημείωτο είναι πως, ειδικά για αυτές τις δύο περιοχές της Αίγινας αλλά και για αυτή του Αράξου, τα χρήματα της απαλλοτρίωσης δεν πληρώθηκαν από το δημόσιο αλλά αποκλειστικά από το Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ). Έτσι, η περιοχή του Βόρειου Οχυρού Αίγινας (ΒΟΑ) έκτασης 1.215,030 στρεμμάτων στον Τούρλο και η περιοχή του Νότιου Οχυρού Αίγινας (ΝΟΑ) έκτασης 349,507 στρεμμάτων στην Πέρδικα, όπως και του Αράξου, αποτελούν περιουσιακό στοιχείο του ΤΕΣ και όχι του Ελληνικού δημοσίου.

Η δράση των Οχυρών κατά τον Ελληνοιταλικό πόλεμο

Η πολεμική δράση όλων των οχυρών κατά τον Ελληνοιταλικό πόλεμο ήταν ελάχιστη, λόγω των στρατηγικών συνθηκών των εμπολέμων και του τρόπου διεξαγωγής του αγώνα κατά θάλασσα.
Δεν υπήρξαν εχθρικές ναυτικές δυνάμεις που να εμφανίστηκαν στην προστατευόμενη περιοχή, ούτε και πραγματοποιήθηκε κάποια αποβατική ή καταδρομική ενέργεια στον Σαρωνικό. Επίσης, κανένα από τα οχυρά του Σαρωνικού δεν δέχτηκε κάποια επίθεση.
Ένα άλλο έργο που είχε ανατεθεί στα οχυρά, ήταν η επιτήρηση των ναρκοπεδίων και η προειδοποίηση των διαπλεόντων πλοίων για την ύπαρξη ναρκών.

Η δράση των Οχυρών κατά τον Ελληνογερμανικό Πόλεμο

Τα Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού, που υπαγόταν στην Διοίκηση ΝΑΠ/3, συμμετείχαν ενεργά στην αντιαεροπορική άμυνα της περιοχής πρωτευούσης, αλλά μέχρι και την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, την 27.04.1941, έλαβαν χώρα ελάχιστα σοβαρά συμβάντα.Κατά τη διάρκεια δε των συνεχών βομβαρδισμών της Γερμανικής αεροπορίας στον Σαρωνικό κόλπο, ιδιαίτερα την περίοδο από 18 έως 23 Απριλίου, τα εχθρικά αεροπλάνα δεν βομβάρδισαν ποτέ τα οχυρά, γιατί είχαν άλλες σημαντικότερες αποστολές. Η όποια δράση των γερμανικών αεροσκαφών περιοριζόταν σε πολυβολισμούς κατ’ αυτών όταν τα αεροπλάνα διερχόμενα, έβλεπαν πυρά από τα οχυρά.
Το ΒΟΑ (Τούρλος) από τα πυρά αυτά ανέφερε την προσβολή και κατάρριψη 3 εχθρικών αεροσκαφών. Επίσης, στο Ν.Ο.Α (Πέρδικα), την νύχτα της 07.04.1941, όπως ανέφερε ο διοικητής του, υποπλοίαρχος Ρίτσος, η Α/Α πυροβολαρχία πρόσβαλλε και πέτυχε «εν εχθρικόνβομβαρδιστικόνόπερκατέπεσεν προς Νότον και εις απόστασιν 10 μιλίων από του Οχυρού εις την θάλασσαν». Όμως, ο Διοικητής των Οχυρών Πλοίαρχος Παγκάρας στην έκθεση Πεπραγμένων του στην παράγραφο 47. Πολεμική Δράσις, αναφέρει «την καταστροφή και καταποντισμό των 3 αεροσκαφών από το ΒΟΑ», ενώ για το ΝΟΑ αναφέρει «την βλάβηνκαι ίσως την καταστροφή ενός».

Τα οχυρά και η δράση τους κατά τη Γερμανική κατοχή

Τα Ναυτικά Οχυρά πριν τα καταλάβουν οι Γερμανοί, είχαν «αδρανοποιηθεί» δηλ είχαν καταστραφεί τα βασικά εξαρτήματα και όργανα, ώστε να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Με την κατάληψη της Αθήνας, τα Οχυρά επανδρώθηκαν με δυναμικό της Ναυτικής Επάκτιας Πυροβολαρχίας που έκαναν και έγιναν οι απαραίτητες επισκευές ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν. Τα πυροβόλα, οι προβολείς, οι υπόγειες πυριτιδαποθήκες, οι βληματαποθήκες και τα καταφύγια, όλων των πυροβολαρχιών, επισκευάστηκαν και ενισχύθηκαν. Επίσης, οι Γερμανοί δεν κατήργησαν τα ελληνικά ναρκοπέδια του Σαρωνικού, αλλά τα διατήρησαν και μάλιστα το 1943 τα ενίσχυσαν με πόντιση επιπλέον ναρκών. Τέλος ναρκοθέτησαν με νάρκες ξηράς την περιοχή των οχυρών, από τις οποίες πολλοί Αιγινήτες σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν κατά την είσοδο τους εκεί, όταν οι Γερμανού αποχώρησαν.
Τα Οχυρά κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής δεν είχαν καμιά άμεση εμπλοκή σε εχθροπραξίες. Οι επάκτιες πυροβολαρχίες των οχυρών Πέρδικας και Φλεβών, περιστασιακά έβαλαν εναντίον συμμαχικών πλοίων το φθινόπωρο του 1944, ενώ την περίοδο 41-44 τα αντιαεροπορικά πυροβόλα έβαλαν όποτε κατά τύχη περνούσε κοντά τους εχθρικό αεροπλάνο, χωρίς όμως κάποια επιτυχία.
Ατυχήματα στα ναρκοπέδια είχαν, αλλά με τα δικά τους πλοία. Πιο συγκεκριμένα στο ναρκοπέδιο Αίγινας Φλεβών χάθηκαν 2 πλοία, το ιταλικό τορπιλοβόλο «CURTATONE» την 20/05/1941 και το γερμανικό υποβρύχιο U-133 την 14/03/1942. Επίσης την 15/56/1942 στο ναρκοπέδιο Μονής – Αίγινας, χάθηκε το ιταλικό ναρκαλιευτικό R.D. 7.

Συμπέρασμα για τα Οχυρά

Τα Ναυτικά Οχυρά, ουδέποτε δέχθηκαν επίθεση από εχθρικές δυνάμεις,η δε δράση τους κρίνεται σχεδόν μηδενική, αφού
α. τα πυροβόλα του κύριου οπλισμού ουδέποτε έβαλαν κατά του εχθρού, επειδή αυτός δεν εμφανίστηκε ποτέ. Έβαλαν μόνο στα πυρά αξιολόγησης πριν την έναρξη του πολέμου.
β. τα αντιαεροπορικά πυροβόλα, παρά τα προβλήματα τους, εμπλοκές-έλλειψη πυρομαχικών, έβαλαν μερικές φορές σε διερχόμενα αεροσκάφη και η μόνη επιτυχία ήταν η αναφερθείσα κατάρριψη 3 γερμανικών αεροσκαφών από το Βόρειο Οχυρό στο Τούρλο (ΒΟΑ) και ενδεχομένως ενός που υπέστη βλάβη από βολή του Νότιου Οχυρού στην Πέρδικα (ΝΟΑ) την νύχτα 7/8 Απριλίου 1941.
γ. κανένας Έλληνας ή Γερμανός στρατιώτης δεν σκοτώθηκε από εχθρική δράση στα Οχυρά του Σαρωνικού και συνεπώς δεν μπορούν καν να συγκριθούν, με την ένδοξη δράση των οχυρών της «γραμμής Μεταξά» στα βόρεια σύνορα της χώρας μας. Το μόνο κοινό που έχουν είναι «οι τεχνικές προδιάγραφες» της κατασκευή τους, το αποτέλεσμα των οποίων είναι πράγματι αξιοθαύμαστο.

Επίλογος

Μια χώρα που έχει αναξιόπιστους και άπληστους γείτονες, όπως η Τουρκία που έχει μοναδικό όνειρο τη «γαλάζια πατρίδα», απαιτείται να έχει ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις και ισχυρότατο στόλο. Ένας ισχυρός στόλος είναι τεράστιο εμπόδιο στις όποιες επεκτατικές βλέψεις έχουν οι γείτονες μας.

Έχομεν Γη καί Πατρίδα όταν έχομεν πλοία στήν θάλασσα
Για τη διατήρηση ενός ισχυρού στόλου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το ΤΕΣ όπως είδαμε, και γι’αυτό πρέπει να το προσέχουμε «ως κόρη οφθαλμού» και να μην προσπαθούμε να μειώσουμε τα έσοδα του, αλλά να τα αυξήσουμε. Το ΤΕΣ, στα 159-χρόνια λειτουργίας του, ουδέποτε επιβάρυνε το δημόσιο, ενώ μέσω των κληροδοτημάτων και δωρεών που διαχειρίζεται, έχει αποδείξει πως αξιοποιεί την κινητή και ακίνητη περιουσία του στο μέγιστο βαθμό, πως εκπληρώνει πλήρως την αποστολή του και πως έχει συντελέσει σε σημαντική ενίσχυση του ΠΝ.
Για τα οχυρά της Αίγινας, ιδιαίτερα το ΒΟΑ, που έχουν γράψει ιστορία, όχι λαμπρή ιστορία όπως π.χ. το Οχυρό στο Ρουπελ, καλό θα είναι για να θυμόμαστε τις μέρες αυτές, για να θαυμάζουμε τον μόχθο, την εργατικότατα και την γρήγορη εκτέλεση του σημαντικού κατασκευαστικού έργου που Έλληνες εργάτες και Ελληνικές εταιρείες πέτυχαν σε ελάχιστο χρόνο, να διατηρήσουμε όσες εγκαταστάσεις αξίζει να μείνουν και την υπόλοιπη έκταση να την αξιοποιήσει όπως το ΤΕΣ επιθυμεί για να αυξήσει τα έσοδα του. Αυτός είναι ο ιδιοκτήτης της έκτασης και όχι το Ελληνικό δημόσιο ή ο Δήμος ή κάποιος φορέας στο νησί.
Τέλος η έκταση του Οχυρού στη Πέρδικα κανένα «πολύτιμο οικοσύστημα» δεν εξυπηρετεί. Όπως βλέπεται στη δορυφορική εικόνα, κανένα δένδρο δεν έχει. Μόνο θάμνους. Στην περιοχή εκεί ούτε οι γλάροι δεν πάνε, αλλά ούτε και άλλα μεταναστευτικά είδη πουλιών, τα οποία κάθε χρόνο περνούν μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα. Κάποτε λόγω των θάμνων η περιοχή χρησιμοποιήθηκε ως βοσκότοπος αλλά λόγω της φτωχής βλάστησης εγκαταλείφθηκε. Γιατί λοιπόν να μην αξιοποιηθεί και γιατί οι φορείς που νοιάζονται για τον «τόπο», να μην προσπαθήσουν με στοχευμένες προτάσεις να επηρεάσουν του όρους του διαγωνισμού ώστε η περιοχή να αποτελέσει ένα επίγειο παράδεισο και επίσης να εντάξουν τη θαλάσσια περιοχή που περιβάλει το Οχυρό, στις ζώνες του πρόσφατου Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού» προβλέποντας περιοχές καταδύσεων, υποβρύχιας φωτογραφίας και για άλλες χρήσεις;