Ο ΙΜΟ «παγώνει» την πράσινη μετάβαση της ναυτιλίας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα.
Καμιά έκπληξη δε μου προκαλεί αυτή η απόφαση. Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος πισωγυρίσματος, θα έλεγα. Από εκεί που όλοι έτρεχαν να υιοθετήσουν τα νέα «πράσινα» καύσιμα του μέλλοντος και έχτιζαν πλοία που θα μπορούν να υποστηρίξουν αυτές τις τεχνολογίες, άρχισαν οι γκρίνιες και η αμφισβήτηση του όλου εγχειρήματος.
Και η αλήθεια είναι μία: ποιος πιστεύει στ’ αλήθεια ότι η ναυτιλία φταίει για όλα τα δεινά του πλανήτη; Και ποια τελικά θα κληθεί να πληρώσει το «μάρμαρο» των πιο «καθαρών» καυσίμων; Ρητορική φυσικά η ερώτηση, αφού ο καταναλωτής θα είναι αυτός που θα κληθεί να σηκώσει το βάρος — για το καλό του πλανήτη πάντα…
Η διεθνής κοινότητα έγινε μάρτυρας σε μια από τις δυσκολότερες εβδομάδες της ιστορίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, ο οποίος τελικά αποφάσισε να τραβήξει χειρόφρενο στο πολυσυζητημένο σχέδιο “Net-Zero Framework”. Με απλά λόγια, η ψήφιση αναβλήθηκε για έναν ολόκληρο χρόνο — μια απόφαση που δίχασε κράτη, οργανισμούς και ανθρώπους της ναυτιλίας, χωρίς όμως να υπάρξει καθαρή πλειοψηφία υπέρ του σχεδίου.
Το πλαίσιο αυτό είχε παρουσιαστεί νωρίτερα μέσα στο 2025 και θα έθετε για πρώτη φορά κανόνες για τη μείωση των εκπομπών και μια κοινή βάση για όλους τους πλοιοκτήτες. Πολλοί το είδαν ως βήμα προς τα εμπρός, άλλοι όμως το θεώρησαν απειλή για την ανταγωνιστικότητα των στόλων τους.
Από την άλλη πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τη στήριξη της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας, έβαλαν φρένο στη διαδικασία, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο «παγκόσμιο πράσινο φόρο» και προειδοποιώντας μάλιστα για πιθανούς δασμούς στα λιμάνια.
Απέναντί τους βρέθηκαν χώρες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Βρετανία και η Βραζιλία, που υποστήριξαν πως χωρίς ενιαίο πλαίσιο η ναυτιλία θα μείνει πίσω στη μάχη της απανθρακοποίησης. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις μίλησαν για «χαμένη ευκαιρία» και κατηγόρησαν τον ΙΜΟ ότι ενέδωσε στις πιέσεις, τη στιγμή που, όπως λένε, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΙΜΟ, Arsenio Dominguez, περιορίστηκε να δηλώσει ότι ο οργανισμός θα συνεχίσει να δουλεύει για συναίνεση μέχρι την επόμενη συνεδρίαση το 2026. Όμως, μέσα στη ναυτιλιακή κοινότητα επικρατεί απογοήτευση και φόβος πως αυτή η καθυστέρηση θα οδηγήσει σε ένα μωσαϊκό διαφορετικών κανονισμών ανά περιοχή, κάτι που θα κάνει τη μετάβαση στην “πράσινη ναυτιλία” ακόμη πιο δύσκολη.
Όλα αυτά, βέβαια, δεν αλλάζουν το προφανές: η απανθρακοποίηση θα έρθει, είτε αργά είτε γρήγορα. Το ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει το τίμημα. Γιατί κάθε φορά που ακούμε για “πράσινες πρωτοβουλίες”, “καινοτομία” και “μετάβαση”, κάπου εκεί στα ψιλά γράμματα κρύβεται κι ένας νέος τρόπος να πληρώνει περισσότερα ο πλοιοκτήτης, με το τελικό κόστος να μεταφέρεται —όπως πάντα— στον απλό καταναλωτή.
Οι μεγάλες αποφάσεις, βέβαια, παίρνονται πάντα από ανθρώπους που βρίσκονται μακριά από τη θάλασσα. Ανθρώπους εκτός πραγματικότητας, που δεν γνωρίζουν πραγματικά το αντικείμενο. Και υπάρχουν άπειρα παραδείγματα. Έχουν δημιουργηθεί διαδικασίες και χαρτούρα που σε τίποτα δεν έχουν βελτιώσει την ασφάλεια της ναυτιλίας. Το πιο τρανό παράδειγμα είναι τα ατυχήματα που εξακολουθούν να συμβαίνουν και η συνεχής πτώση στο επίπεδο των ναυτικών.
Ας αφήσουν, λοιπόν, λίγο τη ναυτιλία στην ησυχία της. Δεν ευθύνεται για όλα τα δεινά του κόσμου. Η θάλασσα έτσι και αλλιώς, είμαι σίγουρος, ότι στο τέλος θα τον βρει τον δρόμο της.
