Τα πλοία-ζόμπι στο εμπόριο πετρελαίου της Βενεζουέλας εξελίσσονται σε σοβαρή απειλή, καθώς πλοία που είχαν διαλυθεί επανεμφανίζονται μεταφέροντας εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου με πλαστές ταυτότητες.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, ένα μεγάλο σε ηλικία δεξαμενόπλοιο VLCC με το όνομα Varada έφτασε κοντά στη Μαλαισία από τη Βενεζουέλα μετά από ένα ταξίδι 2 μηνών. Με μια πρώτη ματιά, έμοιαζε με οποιοδήποτε άλλο δεξαμενόπλοιο που ανήκει στον λεγόμενο σκοτεινό στόλο.

Στον σκοτεινό στόλο ανήκουν τα πλοία που μεταφέρουν πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις από χώρες όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Βενεζουέλα. Αλλά εδώ υπήρχε μια παγίδα: Το πραγματικό Varada είχε διαλυθεί στο Μπαγκλαντές το 2017!

Αυτό το πλοίο ήταν ένα «ζόμπι», ένα πλοίο που πήρε παράνομα την «ταυτότητα» ενός πλοίου που είχε διαλυθεί για να φαίνεται νόμιμο και να αποφύγει να εντοπιστεί. Είναι ένα νέο κόλπο στον σκοτεινό κόσμο του παράνομου εμπορίου πετρελαίου, ιδιαίτερα σε αυτό που αφορά το αργό πετρέλαιο της Βενεζουέλας.

Το Bloomberg, χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες και δεδομένα από την Starboard Maritime Intelligence, εντόπισε τέσσερα τέτοια δεξαμενόπλοια-ζόμπι που λειτουργούσαν πρόσφατα στη Βενεζουέλα.

Συγκρίνοντας τις φωτογραφίες με ιστορικές εικόνες αποκάλυψε σαφείς διαφορές, στο σχήμα του καταστρώματος, τις διατάξεις, ακόμη και τα χρώματα βαφής, σε σχέση με τα πλοία που ισχυρίζονταν ότι ήταν.

Πλοία-ζόμπι: Η Ανάδυση μιας Νέας Απειλής

Η χρήση για τα πλοία-ζόμπι είναι μια νέα προτεινόμενη μέθοδος για την αποφυγή κυρώσεων. Υπό τον μανδύα των διαλυμένων πλοίων οι διαχειρίστριες εταιρείες κρύβονται, παρακάμπτοντας τους κανονισμούς και γλιστρώντας από τα συστήματα παρακολούθησης. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής παράλληλα με τις μεταφορές από πλοίο σε πλοίο, την πλαστογράφηση αναμεταδοτών και την αλλαγή τοποθεσιών μεταφόρτωσης.

«Τα πλοία-ζόμπι είναι ο τρίτος δρόμος», δήλωσε ο Μαρκ Ντάγκλας, ναυτιλιακός αναλυτής στην Starboard. «Αν δεν μπορείς να δημιουργήσεις ένα νέο δίκτυο, κλέβεις μια ταυτότητα».

Το πρώτο από τα πλοία-ζόμπι που αναγνωρίστηκε, και το οποίο παρίστανε το Varada, πιθανότατα μετέφερε περίπου 2 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου. Αφού αναχώρησε από τον τερματικό σταθμό Χοσέ της Βενεζουέλας, διέσχισε τον Ατλαντικό και μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας και τον Ινδικό ωκεανό κατέφτασε στα ύδατα της Μαλαισίας στα μέσα Απριλίου, όπου σταμάτησε να αναμεταδίδει την τοποθεσία του. Δορυφορικές εικόνες επιβεβαίωσαν την παρουσία του εκεί για αρκετές ημέρες.

Αυτή η περιοχή στα ανοικτά των ανατολικών ακτών της Μαλαισίας είναι ένα δημοφιλές σημείο παράδοσης. Εδώ, πλοία του σκοτεινού στόλου μεταφέρουν πετρέλαιο και το μεταφορτώνουν σε άλλα πλοία πριν αυτό συνεχίσει προς τα κινεζικά διυλιστήρια.

Τον περασμένο μήνα, η Κίνα ήταν ο κορυφαίος εισαγωγέας πετρελαίου της Βενεζουέλας, έχοντας παραλάβει περίπου 461.000 βαρέλια την ημέρα.

Περαιτέρω ανάλυση υποδηλώνει ότι το Varada είναι στην πραγματικότητα το M Sophia, ένα VLCC που κατασκευάστηκε το 2004 και στο οποίο του είχαν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ τον Ιανουάριο, λόγω των σχέσεών του με το ρωσικό πετρέλαιο.

Το M Sophia τώρα αναμεταδίδει ψευδή σήμα το οποίο υποδηλώνει ότι βρίσκεται στον Κόλπο της Γουινέας, ενώ στην πραγματικότητα, ταιριάζει στο προφίλ του πλοίου-ζόμπι. Ένα πλοίο το οποίο δεν είναι σαφές που και σε ποιόν ανήκει και ποιος είναι ο ασφαλιστικός του φορέας και ή επίσημη σημαία του.

Από τότε που εμφανίστηκε το «ψεύτικο» Varada, τρία ακόμη πλοία-ζόμπι ακολούθησαν παρόμοιες πορείες. Στα τέλη Μαρτίου, πλοία που ισχυρίζονταν ότι ήταν τα διαλυμένα Gema και Alana, αναχώρησαν και τα δύο πλήρως φορτωμένα από τον τερματικό σταθμό Amuay Bay της Βενεζουέλας.

Μέχρι τα μέσα Απριλίου, ένα άλλο πλοίο που παρίστανε το New Inspiration ξεκίνησε επίσης από το José, με κατεύθυνση τον Ατλαντικό ωκεανό.

Αυτή η νέα τάση έρχεται σε μια εποχή αυξανόμενης πίεσης από την Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ έχουν αυστηροποιήσει τους περιορισμούς στο πετρέλαιο της Βενεζουέλας και έχουν απειλήσει με κυρώσεις τις χώρες που το αγοράζουν.

Ο John Hurley, ο επικεφαλής κυρώσεων του Προέδρου Τραμπ, προειδοποίησε πρόσφατα ότι η εισαγωγή αργού πετρελαίου της Βενεζουέλας θα έχει «σοβαρές συνέπειες».

Η άνοδος για τα πλοία-ζόμπι υπογραμμίζει πόσο μακριά είναι διατεθειμένες κάποιες διαχειρίστριες και πλοιοκτήτριες εταιρείες αμφιβόλου ποιότητας για να παρακάμψουν τις κυρώσεις και να διατηρήσουν την κίνηση του πετρελαίου, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πλέουν με ψεύτικο όνομα και αόρατοι από τον υπόλοιπο κόσμο.

Τα πλοία αυτά όπως γίνεται κατανοητό αποτελούν στην ουσία και μια «ωρολογιακή βόμβα» για την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία, την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την ασφάλεια στο σύνολο της, αφού κανείς δεν γνωρίζει πόσο κατάλληλα είναι αυτά τα πλοία να φορτώνουν, να ταξιδεύουν και να ξεφορτώνουν. Επίσης, ερωτήματα προκαλεί και το κατά πόσο εκπαιδευμένο και κατάλληλο είναι το πλήρωμα που τα επανδρώνει.

Δείτε τον πίνακα με τις πληροφορίες για τα πλοία-ζόμπι που συνέλεξε το Bloomberg: