Το πρώτο τούνελ πλοίων στον κόσμο ήταν ένα φιλόδοξο έργο της Νορβηγίας που υποσχόταν να αλλάξει τη ναυτιλία. Όμως το όραμα αυτό τελικά ναυάγησε.
Η Νορβηγία αποφάσισε τελικά να μην χρηματοδοτήσει την κατασκευή του πρώτου τούνελ πλοίων στον κόσμο, αφού, όπως ανέφερε η κυβέρνηση, η κατασκευή του θα ήταν πολύ ακριβή για να είναι πρακτική.
Η ιδέα για τη δημιουργία του πρώτου τούνελ πλοίων στον κόσμο είχε προκαλέσει ενθουσιασμό όχι μόνο στη Νορβηγία, αλλά και στη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα. Θα ήταν ένα πρωτοποριακό έργο που θα έδινε στα πλοία την δυνατότητα να αποφεύγουν μια επικίνδυνη θαλάσσια περιοχή, μειώνοντας ταυτόχρονα καθυστερήσεις και κινδύνους.
Για πολλούς, το έργο θεωρήθηκε δείγμα του πώς η τεχνολογία και η ναυτική καινοτομία μπορούν να συνεργαστούν με σεβασμό προς τη φύση.
Τα πράγματα όμως άλλαξαν μετά την κατάθεση των προσφορών για την κατασκευή του, η κυβέρνηση θα ενημερώσει το κοινοβούλιο ότι αποφάσισε να αναβάλει το φιλόδοξο έργο λόγω του υψηλού κόστους, αφήνοντας το μέλλον του αβέβαιο.
Ο πρωθυπουργός Jonas Gahr Støre δήλωσε στον νορβηγικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα NRK: «Θα είναι τόσο ακριβό που θεωρούμε ανεύθυνο να συνεχίσουμε το έργο».
Αναφέροντας λεπτομερώς τα σχέδια για τον επόμενο προϋπολογισμό, είπε ότι η κυβέρνηση δεν θα δεσμεύσει περαιτέρω χρηματοδότηση για τη σήραγγα, καθώς υπάρχουν υψηλότερες προτεραιότητες στην άμυνα, την υγεία και άλλους κρίσιμους τομείς.
Αυτή η απόφαση είναι μια αλλαγή στη θέση της κυβέρνησης. Το κυβερνών κόμμα είχε τονίσει τις ανησυχίες για την ασφάλεια, χαρακτηρίζοντας τη σήραγγα κρίσιμο έργο. Ο νέος προϋπολογισμός είναι πιθανό να προκαλέσει έντονη συζήτηση.
Πολλοί στη Νορβηγία βλέπουν την απόφαση αυτή όχι απλώς ως δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά ως πλήγμα στο όραμα μιας χώρας που ηγείται παγκοσμίως στην καινοτομία και τη θαλάσσια τεχνολογία.
Η εγκατάλειψη ενός τόσο εμβληματικού έργου εγείρει ερωτήματα για το πού σταματά η φιλοδοξία και πού αρχίζει ο ρεαλισμός, ειδικά σε μια εποχή που η πράσινη ναυτιλία και οι έξυπνες υποδομές βρίσκονται στο επίκεντρο.
Τα νορβηγικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι τον περασμένο μήνα, 450 εταιρείες έστειλαν επιστολή στο κοινοβούλιο απαιτώντας την προώθηση του έργου. Ωστόσο, η Hurtigruten δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τη σήραγγα, τονίζοντας ότι οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή σπάνια καθυστερούν τα ταξίδια της.
Η Νορβηγική Παράκτια Αρχή, η οποία επέβλεπε το έργο, έλαβε προσφορές από τρεις κατασκευαστικές συνεργασίες τον Ιούνιο και είχε δηλώσει ότι ανέμενε να υπογραφεί η σύμβαση κατασκευής φέτος. Οι εργασίες αναμενόταν να ξεκινήσουν το 2026 και να διαρκέσουν περίπου πέντε χρόνια.
Το έργο επρόκειτο να εκτελεστεί κοντά στο Σταντ, σε μια δύσκολη περιοχή για τη ναυτιλία, όπου επικρατούν κακές καιρικές συνθήκες. Το Σταντχάβετ λέγεται ότι είναι ένα από τα πιο εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες και επικίνδυνα θαλάσσια τμήματα κατά μήκος των νορβηγικών ακτών. Η σήραγγα προωθήθηκε τόσο για τις πτυχές ασφαλείας της όσο και για τη μείωση του χρόνου των θαλάσσιων ταξιδιών.
Το έργο, το οποίο ξεκίνησε το 2010, προέβλεπε την εκσκαφή μέσα από ένα βουνό για τη δημιουργία μιας σήραγγας 2.200 μέτρων (1,4 μιλίων), ικανής να χειριστεί πλοία μεγέθους παρόμοιου με εκείνο των παράκτιων επιβατηγών πλοίων των Hurtigruten και Havlia. Οι εκτιμήσεις ανέφεραν ότι τρία εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα βράχου θα έπρεπε να αποκοπούν και να αφαιρεθούν για τη δημιουργία της σήραγγας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει το έργο. Το έργο εγκρίθηκε το 2021, για να ανασταλεί στη συνέχεια όταν οι εκτιμήσεις κόστους αυξήθηκαν. Η πρώτη πρόβλεψη για το κόστος ήταν περίπου 325 εκατομμύρια δολάρια, αν και οι εκτιμήσεις εκτοξεύτηκαν μέχρι το 2023 σε πάνω από 690 εκατομμύρια δολάρια.
Η Νορβηγική Παράκτια Αρχή εργάστηκε πάνω στην πρόταση και κέρδισε την κυβερνητική υποστήριξη για την κατασκευή, με προϋπολογισμένο κόστος έως και 490 εκατομμύρια δολάρια.
Δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης αναφέρουν ότι το κόστος έχει πλέον φτάσει τα 930 εκατομμύρια δολάρια και φαίνεται απίθανο να μπορέσουν να διαπραγματευτούν τη μείωσή του.
Οι μελέτες έχουν ήδη ολοκληρωθεί για το έργο και έχουν ξεκινήσει οι απαλλοτριώσεις γης. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, έχουν ήδη δαπανηθεί περίπου 38,5 εκατομμύρια δολάρια.
Ο πρωθυπουργός Støre έχει προγραμματίσει να παρουσιάσει επίσημα τον νέο προϋπολογισμό την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου. Δεν είναι σαφές εάν τα κόμματα της αντιπολίτευσης ή τα μέλη της κυβέρνησης συνασπισμού ενδέχεται να προσπαθήσουν να διατηρήσουν τη χρηματοδότηση του έργου.
Όσοι ταξιδεύουμε χρόνια γνωρίζουμε πως τίποτα στην θάλασσα δεν είναι εύκολο. Μπορείς να τη χαρτογραφήσεις, να ταξιδέψεις με σεβασμό να της χτίσεις τούνελ, μα στο τέλος εκείνη αποφασίζει αν θα σε αφήσει να περάσεις. Ίσως γι’ αυτό το έργο αυτό να μην ήταν απλώς ένα τεχνικό σχέδιο, αλλά ένα όνειρο που άγγιξε το όριο ανάμεσα στο εφικτό και στο ανέφικτο.
