Η γέφυρα όπως όλοι μας γνωρίζουμε είναι το κέντρων ναυσιπλοΐας ενός πλοίου, στο οποίο ο πλοίαρχος ή ο εκάστοτε αξιωματικός μπορεί να πραγματοποιεί διάφορους χειρισμούς. Εκεί εκτός από τα όργανα ναυσιπλοΐας υπάρχουν και αυτά των επικοινωνιών ενός πλοίου.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η ραγδαία άνθιση των μεταφορών και του εμπορίου επέφεραν πολλές αλλαγές στα πλοία, αναγκάζοντας όλη τη ναυτιλιακή βιομηχανία να κάνει άλματα μπροστά, και όχι απλά βήματα. Εκεί έρχεται η παραδοσιακή ορολογία για να μας θυμίσει ότι παρόλο την εξέλιξη και την τεχνολογία, ορισμένα πράγματα είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένα με το παρελθόν μας τα οποία είναι αδύνατον να αλλάξουν. Και δεν θέλουμε να αλλάξουν!
Πριν από πολλά χρόνια όπου το μέσο πρόωσης ενός πλοίο ήταν η αιολική ενέργεια και τα πανιά, το πηδάλιο συνδεόταν κατευθείαν στο τιμόνι, το οποίο χειριζόταν ο πηδαλιούχος που στα αγγλικά ονομάζεται «helmsman». Ο όρος «helmsman» σημαίνει αυτός που είναι «υπηρέτης του σκάφους». Το τιμόνι βρισκόταν στο λεγόμενο χώρο διακυβέρνησης, ένα σημείο στο οποίο βρίσκονταν οι μηχανισμοί ναυσιπλοΐας και χειρισμού του σκάφους.
Με τα χρόνια, το τιμόνι αντικαταστάθηκε από έναν τροχό, ο οποίος πλέον δεν συνδεόταν απευθείας στη πηδάλιο αλλά συνδεόταν σε αυτό με σχοινιά και τροχαλίες. Τα πλοία με τον καιρό έγιναν μεγαλύτερα και κατασκευάστηκαν με όλο και περισσότερα καταστρώματα. Το μεγαλύτερο κατάστρωμα ήταν το κύριο κατάστρωμα, με το τιμόνι του πλοίου να βρίσκεται στο λεγόμενο «quarterdeck», το οποίο είναι ένα υπερυψωμένο κατάστρωμα πίσω από τον κύριο ιστό ενός ιστιοφόρου. Παραδοσιακά ήταν εκεί όπου ο καπετάνιος ναυσιπλοούσε το πλοίο. Το υπερυψωμένο αυτό σημείο του καταστρώματος στην πρύμνη έδινε την δυνατότητα στον καπετάνιο να περπατάει σε αυτό και να έχει καλή θέα σε ολόκληρο το πλοίο καθώς και ορατότητα στη θάλασσα γύρω από αυτό. Καθώς περπατούσε, μπορούσε να δώσει και προφορικές εντολές στον πηδαλιούχο.
Αργότερα, το τιμόνι περικλείστηκε από μια μικρή κατασκευή που έγινε γνωστή ως «wheelhouse». Ο τιμονιέρης πηδαλιουχούσε το πλοίο μέσα από το «wheelhouse», αλλά ο καπετάνιος συχνά έμενε έξω από αυτό για να έχει καλύτερη εικόνα του πλοίου και του περιβάλλοντός του.
Καθώς προχωρούσε η τεχνολογία και εξελίσσονταν και τα πλοία μαζί της, η αιολική ενέργεια αντικαταστάθηκε από τον ατμό και ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερα ατμόπλοια τα οποία είχαν μεγάλα πηδάλια. Η ορατότητα του καπετάνιου περιοριζόταν συχνά από την κατασκευή «wheelhouse», γεγονός που προκαλούσε προβλήματα. Μπορούσε ακόμα να δώσει εντολές, αλλά συχνά δεν μπορούσε να δει σωστά πού πήγαινε το πλοίο. Για πανοραμική και καλύτερη θέα και ορατότητα, ο καπετάνιος θα έπρεπε να ανέβει στο «wheelhouse». Στα πλοία, τα οποία ήταν συνήθως τροχήλατα εκείνη την εποχή και είχαν ενά πλευρικό τροχό, υπήρχε ήδη μία κατασκευή για πρόσβαση των μηχανικών στο χώρο αυτόν. Έτσι κατασκευάστηκε μια γέφυρα η οποία συνέδεε τις δύο κατασκευές. Στην πορεία της ιστορίας, και από αυτή την κατασκευή, γεννήθηκε η ορολογία της γέφυρας του πλοίου όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Ο καπετάνιος από τη γέφυρα μπορούσε να δώσει εντολές σχεδόν ταυτόχρονα και στον πηδαλιούχο και στους μηχανικούς.
Με την πάροδο του χρόνου οι τροχοί και τα τροχήλατα πλοία έδωσαν την θέση τους στις προπέλες, άλλα η ορολογία της γέφυρας παράμεινε. Σιγά σιγά αναπτύχτηκε και άλλο η τεχνολογία στον μηχανισμό πηδαλιουχίας και επέτρεψε να μεταφερθεί όλο το «wheelhouse» στη γέφυρα. Αργότερα, όταν και οι ραδιοεπικοινωνίες έγιναν περισσότερο σημαντικές, κατασκευάστηκε επίσης και χώρος για τις ραδιοεπικοινωνίες στη γέφυρα.
Ακολουθήστε το @enautilia στο INSTAGRAM
