Η διακυβέρνηση του πλοίου δεν είναι ευθύνη μόνο του πλοιάρχου, αλλά και του αξιωματικού φυλακής. Με αφορμή την προσάραξη του NCL Salten στη Νορβηγία, επανεξετάζουμε τις ευθύνες και τις παραλείψεις στη γέφυρα.

Με την προσάραξη του πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Νορβηγία, λόγω του ότι ο αξιωματικός φυλακής αποκοιμήθηκε στην γέφυρα, γίναμε μάρτυρες σε ακόμη μια περίπτωση ανθρώπινης απροσεξίας και λάθους.

Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά και, δυστυχώς, δεν θα είναι η τελευταία όπου ένα πλοίο προσάραξε γιατί ο ανθυποπλοίαρχος κοιμήθηκε στη βάρδια του ενώ είχε την διακυβέρνηση του πλοίου.

Αυτή τη φορά το 134 μέτρων NCL Salten, πήγε και κάθισε κυριολεκτικά στην αυλή ενός σπιτιού. Ευτυχώς χωρίς τραυματισμούς. Αλλά η ουσία είναι αλλού.

Λόγω της υποβάθμισης του επαγγέλματος από την βιομηχανία, τις εταιρείες αλλά και τους ίδιους τους ναυτικούς, πολλές φορές δεν γίνεται κατανοητό ότι εν την απουσία του πλοιάρχου από την γέφυρα, ο αξιωματικός φυλακής- ο ανθυποπλοίαρχος στην συγκεκριμένη περίπτωση- έχει την απόλυτη διακυβέρνηση του πλοίου.

Φτάσαμε στο σημείο και θεωρούμε τον ανθυποπλοίαρχο μια ειδικότητα άνευ σημασίας. Εάν είχε την αξία που θα μπορούσε να έχει αυτή η θέση, τότε ο ίδιος θα μπορούσε πιο εύκολα ίσως να απαιτήσει από τον ναύτη να έρθει στην γέφυρα. Θα μπορούσε πιο εύκολα να πει στον υποπλοίαρχο ή και στον ίδιο τον καπετάνιο ότι είναι κουρασμένος και δεν μπορεί να κάνει βάρδια.

Είναι το μάτι, το μυαλό, το χέρι στο τιμόνι. Αν αυτός ο άνθρωπος πει ότι «θα κλείσω τα μάτια για 2 λεπτά», αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο. Ειδικά όταν αυτός ο άνθρωπος είναι μόνος του στην γέφυρα.

Με την έρευνα να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, οι πρώτες πληροφορίες λένε ότι ο ανθυποπλοίαρχος αποκοιμήθηκε και ήταν και μόνος του στην γέφυρα. Ακόμη δεν έχει καταλήξει η έρευνα για το εάν με την ανοχή του πλοιάρχου είχε παραβεί τις ώρες εργασίας και ανάπαυσης.

Λειτουργούσε το BNWAS;

Πόσες φορές έχουμε πει ότι το BNWAS πρέπει να είναι ενεργοποιημένο; Πόσες φορές ένας αξιωματικός γέφυρας ή και ο ίδιος ο πλοίαρχος έχει αφήσει τον ναύτη να πάει για ξεκούραση λέγοντας «δεν πειράζει, έχει ήρεμη θάλασσα χωρίς κίνηση»; Κι όμως, ένα ατύχημα δεν διακρίνει εάν είχε καλό καιρό ή δεν είχε κίνηση. Μπορεί να συμβεί ανά πάσα ώρα και στιγμή.

Το AIS δείχνει πως το πλοίο έπλεε με 16 κόμβους. Δεν έστριψε. Συνέχισε ευθεία και καρφώθηκε στην ξηρά. Είναι ίσως το αποτέλεσμα ενός φορτωμένου προγράμματος, της πίεσης, της κούρασης.

Δεν είναι όλα αμέλεια

Είναι εύκολο να πεις «φταίει ο ανθυποπλοίαρχος». Και πολλές φορές φταίει. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς. Το φταίξιμο ξεκινάει από τον Πλοίαρχο. Είναι δυνατόν τις βράδυνες ώρες να μην υπάρχει οπτήρας στην γέφυρα; Είναι δυνατόν να μένει μόνος του ο αξιωματικός γέφυρας; Ειναι δυνατόν εφόσον ο πλοίαρχος βλέπει τον ανθυποπλοίαρχο να είναι κουρασμένος να τον αφήνει να κάνει βάρδια;

Ο επαγγελματισμός και η τήρηση των κανονισμών δεν είναι μόνο για το port state control

Η γέφυρα θέλει δύο άτομα, ειδικά τις βραδινές ώρες. Αν δεν υπάρχει αυτό το δεύτερο άτομο, το σύστημα είναι «τυφλό». Χωλαίνει. Και το πλοίο, έρμαιο…

Ο ανθυποπλοίαρχος στη Νορβηγία μπορεί να συνελήφθη αφού αυτός είχε την διακυβέρνηση του πλοίου εκείνη την στιγμή. Είναι 30 χρονών. Θα κουβαλάει αυτή την προσάραξη για πάντα. Αλλά δεν είναι ο μόνος υπεύθυνος. Το πλοίο είχε ιστορικό. Είχε ξαναπροσάραξει. Το πλήρωμα δουλεύει πολλές ώρες και σίγουρα η εταιρεία το ήξερε. Πιθανόν θα συλληφθεί και ο πλοίαρχος κάποια στιγμή.

Το ηθικό δίδαγμα

Αν είσαι πλοίαρχος και βλέπεις τον ανθυποπλοίαρχο να έχει μαύρους κύκλους μείνε λίγο παραπάνω. Αν είσαι αξιωματικός φυλακής και νιώθεις ότι σε παίρνει ο ύπνος ζήτα βοήθεια. Κανείς δεν θα σου πει κουβέντα. Αν γίνει η ζημιά θα είναι αργά.

Θυμάμαι μια φορά που είχα δει έναν ανθυποπλοίαρχο να κοιμάται στην γέφυρα. Ο Ναύτης δίπλα του. Τον έπιασα μετά το ναύτη και τον ρώτησα τι γίνεται. Μου είπε ότι κοιμόταν συνέχεια και ότι δεν μπορούσε να αυτός να πει κάτι γιατί φοβόταν. Τον απειλούσε. Τον παρακολούθησα για 1-2 μέρες και αποδείχτηκε ότι όντως κοιμόταν σε κάθε βάρδια. Δεν το συζητάμε ότι έφυγε.

Θα πρέπει ο πλοίαρχος να είναι σε εγρήγορση. Είναι υποχρέωση του να εντοπίζει κενά ασφαλείας και να τα διορθώνει.