Είναι μια ερώτηση που πολλές φορές κάνουν οι άνθρωποι που δεν ασχολούνται καθόλου με την θάλασσα αλλά και άνθρωποι που ασχολούνται με την θάλασσα σε ερασιτεχνικό επίπεδο.
Πολλές φορές το ερώτημα έχει να κάνει και με τη απορία που γεννάται για το πως επιπλέει ένα σιδερένιο πλοίο ή για το γεγονός ότι ένα ξύλινο ίσως θα ήταν φθηνότερο.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Τα πλοία κατασκευάζονται κυρίως από χάλυβα για μια σειρά από σημαντικούς λόγους:
1. Υψηλή Αντοχή και Δομική Ακεραιότητα: Ο χάλυβας προσφέρει εξαιρετική αντοχή και δυνατότητα κατασκευής στιβαρών κατασκευών, επιτρέποντας στα πλοία να αντέχουν τις υψηλές πιέσεις και τις σκληρές θαλάσσιες συνθήκες. Η ανθεκτικότητα του χάλυβα είναι κρίσιμη για την ασφάλεια και την απόδοση των πλοίων, ειδικά σε ακραίες καιρικές συνθήκες και σε μακροχρόνια χρήση
2. Αντοχή στη Διάβρωση: Αν και ο χάλυβας μπορεί να διαβρωθεί, ειδικά στο θαλάσσιο περιβάλλον, η χρήση ειδικών επιχρισμάτων και αντιδιαβρωτικών υλικών, όπως οι μπογιές και γαλβανισμός, μειώνουν τη διάβρωση και παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των πλοίων. Επιπλέον, τα σύγχρονα κράματα χάλυβα προσφέρουν αυξημένη αντοχή στη διάβρωση .
3. Ευκολία στη Συντήρηση και την Επισκευή: Ο χάλυβας είναι εύκολο να συγκολληθεί και να επισκευαστεί, κάτι που είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της λειτουργικότητας των πλοίων. Η δυνατότητα επισκευής σε λιμάνια ή ακόμη και εν πλω διευκολύνει τη διατήρηση της ασφάλειας και της αποδοτικότητας των πλοίων .
4. Σχεδιαστική Ευελιξία: Ο χάλυβας επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία στον σχεδιασμό και την κατασκευή των πλοίων. Μπορεί να διαμορφωθεί και να προσαρμοστεί σε διάφορες μορφές και μεγέθη, υποστηρίζοντας την κατασκευή από μικρά φορτηγά πλοία έως τεράστια δεξαμενόπλοια και κρουαζιερόπλοια .
5. Οικονομικό Κόστος: Παρά την ύπαρξη εναλλακτικών υλικών, ο χάλυβας παραμένει μια από τις πιο οικονομικές επιλογές για την κατασκευή μεγάλων πλοίων. Η μεγάλη διαθεσιμότητα και το σχετικά χαμηλό κόστος παραγωγής και επεξεργασίας του χάλυβα συμβάλλουν στη διατήρηση του κόστους κατασκευής σε λογικά επίπεδα .
Γιατί όμως δεν κατασκευάζονται τα μεγάλα πλοία πλέον από ξύλο; Οι λόγοι είναι αρκετοί και αφορούν κυρίως την ανθεκτικότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα.
Ας δούμε κάποιους από αυτούς:
1. Αντοχή και Δομική Ακεραιότητα: Ο χάλυβας προσφέρει πολύ μεγαλύτερη αντοχή από το ξύλο. Η υψηλή αντοχή του χάλυβα επιτρέπει την κατασκευή μεγάλων και στιβαρών πλοίων που μπορούν να αντέξουν στις δύσκολες θαλάσσιες συνθήκες και τις υψηλές πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα πλοία .
2. Συντήρηση και Διάβρωση: Το ξύλο απαιτεί σημαντική και συχνή συντήρηση για να παραμείνει σε καλή κατάσταση. Χρειάζεται συνεχής προσοχή για να αποτραπεί το σάπισμα και οι ζημιές από την υγρασία και τα θαλάσσια στοιχεία. Αντίθετα, ο χάλυβας, με τη σωστή επεξεργασία και χρήση αντιδιαβρωτικών υλικών, μπορεί να διατηρηθεί με λιγότερη συντήρηση και να έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής .
3. Φόρτωση και Αποθήκευση: Τα μεγάλα πλοία κατασκευάζονται για να μεταφέρουν βαριά φορτία. Ο χάλυβας επιτρέπει την κατασκευή πλοίων μεγάλης χωρητικότητας με στιβαρές δομές που μπορούν να υποστηρίξουν τα βάρη αυτά. Το ξύλο, από την άλλη, δεν έχει την ίδια ικανότητα να αντέξει μεγάλα φορτία χωρίς να παραμορφωθεί ή να υποστεί ζημιές.
4. Αντοχή στην Φωτιά: Ο χάλυβας είναι ανθεκτικός στη φωτιά, ενώ το ξύλο είναι εύφλεκτο. Η ασφάλεια είναι απόντα σημαντικότερα πράγματα στα πλοία, ειδικά σε περιπτώσεις μεταφοράς επικίνδυνων υλικών. Η αντοχή του χάλυβα στη φωτιά προσφέρει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι του ξύλου.
5. Οικονομική Αποδοτικότητα: Η χρήση ξύλου για την κατασκευή μεγάλων πλοίων είναι πιο ακριβή και λιγότερο αποδοτική σε σχέση με τον χάλυβα. Η επεξεργασία και η συντήρηση του ξύλου απαιτούν περισσότερους πόρους και χρόνο, καθιστώντας τη χρήση του λιγότερο πρακτική για σύγχρονα μεγάλα πλοία.
Η ανθεκτικότητα, η ευκολία συντήρησης, η οικονομική αποδοτικότητα και η σχεδιαστική ευελιξία καθιστούν τον χάλυβα την ιδανική επιλογή για την κατασκευή πλοίων που μπορούν να λειτουργούν αποδοτικά και με ασφάλεια στις δύσκολες θαλάσσιες συνθήκες.
Για αυτούς τους λόγους, ο χάλυβας έχει αντικαταστήσει το ξύλο ως το κύριο υλικό κατασκευής για μεγάλα πλοία.
