Το επάγγελμα του ναυτικού είναι ένα ιδιαίτερο και πολύ δύσκολο επάγγελμα, το οποίο απαιτεί να έχει κάποιος αρκετές και συγκεκριμένες ικανότητες για να το υπηρετήσει.

Από τα πολύ παλιά χρόνια ο ναυτικός είχε να αντιμετωπίσει της προκλήσεις της φύσης και τις δυσκολίες που υπήρχαν σε κάθε εποχή.

Από τους παλιούς ναυτικούς που είχαν να αντιμετωπίσουν τις κακουχίες με ελάχιστα μέσα που κυρίως είχαν να κάνουν με την διαβίωση τους, έως τους σύγχρονους ναυτικούς που έχουν να αντιμετωπίσουν διαφορετικού είδους δυσκολίες σε μια εποχή που αλλάζει με ιλιγγιώδης ρυθμούς.

Παρά όλες τις αλλαγές που έχουν συμβεί, ένα παραμένει σταθερό: Η μοναδικότητα αυτού του επαγγέλματος με τις προκλήσεις και της δυσκολίες του πιστεύω δεν θα αλλάξει ποτέ.

Προφανώς και η σύγκριση έχει να κάνει με τους ναυτικούς του σήμερα και αυτούς των δεκαετιών μετά των β παγκόσμιο πόλεμο.

Διαβάστε ακόμα: Καριέρα στο εμπορικό ναυτικό: Χρήσιμα ερωτήματα και απαντήσεις που πρέπει να γνωρίζετε

Η αυταπάρνηση και ο ηρωισμός των παλιών ναυτικών

Ξέρω ότι σε κάποιους μπορεί να φανεί υπερβολικός ο χαρακτηρισμός «ήρωες» αλλά η ζωή στη θάλασσα κατά τις περασμένες δεκαετίες ήταν συνώνυμη της σκληρής δουλειάς, της απομόνωσης και της επιβίωσης σε δύσκολες συνθήκες.

Οι παλιοί ναυτικοί εργάζονταν σε πλοία χωρίς τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, βασιζόμενοι κυρίως στην εμπειρία, ενώ έλειπαν πολλές φορές και χρόνια μακριά από το σπίτι τους.

Οι επικοινωνίες ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, μένοντας για μήνες χωρίς να έχουν ουσιαστική επικοινωνία περιμένοντας ένα γράμμα από τους δικούς τους για εβδομάδες ή και μήνες ακόμα.

Τα πλοία διέθεταν των στοιχειώδη εξοπλισμό και μηχανήματα και συχνά βασίζονταν σε σκληρή χειρωνακτική εργασία. Η ναυσιπλοΐα γινόταν με παραδοσιακές μεθόδους, ενώ η πρόγνωση του καιρού στη θάλασσα γίνονταν με βάσει τις γνώσεις, το ένστικτο και την εμπειρία του εκάστοτε ναυτικού.

Οι συνθήκες διαβίωσης στα πλοία ήταν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, αφού οι χώροι του πληρώματος ήταν στενοί και παλιοί ενώ τα airocodition δεν υπήρχαν ούτε σαν σκέψη. Το φαγητό δε ήταν περιορισμένο και συχνά κακής ποιότητας.

Εκπαίδευση και Εμπειρική Μάθηση

Οι παλιοί ναυτικοί αποκτούσαν γνώσεις μέσα από την εμπειρία τους. Σπάνια είχαν πρόσβαση σε μια τυπική εκπαίδευση. Η επιβίωσή τους στην θάλασσα βασιζόταν στην ικανότητα τους να αυτοσχεδιάζουν και στο ομαδικό πνεύμα.

Ψυχολογική Πίεση και Αντοχή

Παρά τις δυσκολίες, οι παλιοί ναυτικοί, λόγω και τις έλλειψης επικοινωνίας ήταν στην ουσία απομονωμένοι και αποκομμένοι από τον έξω κόσμο και κυρίως την οικογένεια τους, με την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια και η νοσταλγία για την οικογένεια να δημιουργούν ένα τεράστιο άγχος.

Οι Σύγχρονοι ναυτικοί: Εξειδίκευση και ψηφιακές προκλήσεις

Σήμερα, η ναυτιλία έχει αλλάξει σε όλα τα επίπεδα, έχει αλλάξει άρδην ο τρόπος διαβίωσης και οι επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Η έλευση του ιντερνετ στα εμπορικά πλοία είναι μια μεγάλη επανάσταση για το ναυτικό επάγγελμα και την ναυτιλία γενικότερα.

Τα πλοία είναι πλέον εξοπλισμένα με προηγμένη τεχνολογία που έχει αλλάξει τον τρόπο εργασίας και διαβίωσης των ναυτικών. Παρόλα αυτά, οι νέες τεχνολογίες φέρνουν και νέες προκλήσεις, καθιστώντας το επάγγελμα εξίσου απαιτητικό.

Δυστυχώς η ψυχολογική πίεση που δέχεται ο ναυτικός στην σημερινή εποχή έχει φτάσει στο μέγιστο βαθμό. Εάν συνυπολογίσουμε και το ότι οι έξοδοι των ναυτικών στα λιμάνια πλέον είναι προς εξαφάνιση, τότε κάνουν ακόμη πιο δύσκολα τα πράγματα.

Δυσκολίες και προκλήσεις στη σύγχρονη ναυτιλία

Τα σύγχρονα πλοία διαθέτουν προηγμένα συστήματα όπως το ECDIS (Electronic Chart Display and Information System), το AIS και το Radar ARPA. Αυτά απαιτούν υψηλό επίπεδο τεχνικής εκπαίδευσης και γνώσης. Τα συστήματα αυτά έχουν κάνει ασφαλέστερη τη ναυσιπλοΐα και την εν γένει λειτουργία ενός πλοίου. Βέβαια χρειάζεται τις απαραίτητες γνώσεις οι οποίες έρχονται μέσα από την συνεχή εκπαίδευση και εξέλιξη του ναυτικού.

Ο σύγχρονος επαγγελματίας ναυτικός θα πρέπει να ξεκινάει την εκπαίδευση του σε όλα αυτά τα συστήματα από όταν είναι δόκιμος πλοίαρχος και δόκιμος μηχανικός αντίστοιχα. Οι εποχές που ένας δόκιμος έκανε όλη μέρα «μάπα» ανήκει σε μία άλλη εποχή. Όλα χρειάζονται και θα πρέπει να γίνονται με μέτρο, αλλά προτεραιότητα έχει να προετοιμαστεί ένα νέο παιδί για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει αργότερα στην καριέρα του.

Διαβάστε ακόμα: Μύθοι και πραγματικότητα γύρω από το επάγγελμα του ναυτικού

Παρόλο που οι δορυφορικές επικοινωνίες και το διαδίκτυο όπως προανέφερα διευκολύνουν τη σύνδεση με τον έξω κόσμο, οι ναυτικοί εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μια έντονη ψυχολογική πίεση λόγω των απαιτήσεων που έχει φέρει η έλευση του ίντερνετ αλλά και της απομόνωσης που συνεχίζει να υπάρχει.

Οφείλεται στο ότι στα πλοία πλέον δεν υπάρχει αυτό που γινόταν πιο παλιά όταν οι ναυτικοί μη έχοντας να κάνουν κάτι στην καμπίνα τους ήταν κάθε μέρα στα καπνιστήρια του πλοίου. Τα laptop που ο κάθε ένας διαθέτει πλέον αλλά και το ιντερνετ κρατάνε πλέον τον ναυτικό στην καμπίνα του.

Οι ρυθμιστικές απαιτήσεις και οι κανονισμοί απαιτούν την συμμόρφωση των ναυτικών με τη νέα πραγματικότητα. Και επειδή για τη ναυτιλία αποφασίζουν στην σημερινή εποχή άνθρωποι οι οποίοι ουδεμία σχέση είχαν με το ναυτικό επάγγελμα, κάνουν τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα για το ναυτικό.

Ακατανόητοι και υπερβολικοί πολλές φορές οι νέοι κανονισμοί οι οποίοι κάθε χρόνο αυξάνονται κατά δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες, αφού κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει στα σίγουρα μέσα σε όλο αυτό το «βασίλειο της χαρτούρας» που επικρατεί.

Οι επιθεωρήσεις δε είναι ίσως ο χειρότερος εφιάλτης των σημερινών ναυτικών, όντας υποχρεωμένοι να δίνουν συνεχώς εξετάσεις, ενώ όταν πραγματοποιούνται αυτές οι επιθεωρήσεις στα λιμάνια τότε έχουν σαν αποτέλεσμα ο ναυτικός να χάνει ώρες από την ξεκούραση του ή την δυνατότητα να βγει έξω στο λιμάνι.

Εκπαίδευση και διαρκής επιμόρφωση

Οι σημερινοί ναυτικοί θα πρέπει να εκπαιδεύονται συστηματικά μέσω πιστοποιήσεων που καλύπτουν θέματα ασφάλειας, διαχείρισης κινδύνου και περιβαλλοντικής συμμόρφωσης. Η συνεχής παρακολούθηση σεμιναρίων επιμορφώσεων είναι απαραίτητη, λόγω των συνεχών τεχνολογικών εξελίξεων και τις αλλαγές που συμβαίνουν στη ναυτιλία.

Ο σύγχρονος αξιωματικός εμπορικού ναυτικού θα πρέπει να διαθέτει περισσότερες θεωρητικές γνώσεις σε ένα μεγάλο φάσμα κανονισμών, νέων απαιτήσεων και νέων συστημάτων στα πλοία.

Ψυχολογική πίεση

Η απομόνωση παραμένει πρόκληση και κατά πάσα πιθανότητα είναι κάτι το οποίο δεν θα αλλάξει ποτέ. Σήμερα οι ναυτικοί έχουν πρόσβαση σε προγράμματα υποστήριξης ψυχικής υγείας, με την ναυτιλιακή βιομηχανία να δίνει έμφαση στην ευημερία του πληρώματος μέσω καλύτερων συνθηκών διαβίωσης και προγραμμάτων υποστήριξης. Βέβαια αυτό έρχεται σε αντίθεση με την ψυχολογική πίεση που ασκείται την ίδια στιγμή από την ίδια βιομηχανία.

Οι Διαφορές μεταξύ των εποχών

Η ναυτιλία έχει αλλάξει σε ένα μεγάλο βαθμό. Θα έλεγα ότι έχει στην ουσία μεταμορφωθεί, αλλά ο ναυτικός παραμένει η καρδιά και η ψυχή όλης της βιομηχανίας και του παγκόσμιου εμπορίου. Ποτέ δεν αναγνωρίστηκε αυτό στην ουσία, παρά μόνο στα λόγια, αλλά αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα για την αντιμετώπιση των ναυτικών της.

Οι παλιοί ναυτικοί ανέπτυξαν την ανθεκτικότητα και την σκληράδα τους μέσα από τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν, ενώ οι σύγχρονοι ναυτικοί βασίζονται σε εξειδικευμένη εκπαίδευση και την ψυχολογική ανθεκτικότητα για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του σήμερα.

Τελικά πιο είναι το συμπέρασμα;

Η ναυτιλία μπορεί να εξελίσσεται, αλλά το ναυτικό επάγγελμα συνεχίζει να είναι απαιτητικό, δύσκολο και ιδιαίτερο και απαιτεί από το ναυτικό να επιδείξει την απαιτούμενη, υπομονή, αφοσίωση και γενναιότητα, τα οποία παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο. Είτε πρόκειται για τους παλιούς ναυτικούς που δαμάζανε τις θάλασσες με απλά μέσα είτε για τους σύγχρονους που καλούνται να διαχειρίζονται την προηγμένη τεχνολογία, όλοι έχουν συμβάλλει στην εξέλιξη αυτού του επαγγέλματος και της παράδοσης που το ακολουθεί.

Κάθε εποχή είχε και έχει τις αντίστοιχες δυσκολίες και ιδιαιτερότητες της. Είναι αδύνατον να μην παραδεχτούμε ότι οι συνθήκες διαβίωσης και οι επικοινωνίες σήμερα έχουν φέρει το επάγγελμα σε ένα νέο επίπεδο, και ουδεμία σχέση έχουν με αυτές παλιότερα. Είναι όμως και άδικο για τους νέους να μην πούμε ότι δεν κατάφεραν να ζήσουν μία πιο ρομαντική και λιγότερο απαιτητική από άποψης κανονισμών και πίεσης εποχής, ενώ δεν θα πρέπει να παραλείψουμε ότι περνούσαν πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα στα λιμάνια.

Συχνές Ερωτήσεις (FAQs)

1. Τι προκλήσεις αντιμετώπιζαν οι παλιοί ναυτικοί;

Οι παλιοί ναυτικοί έρχονταν αντιμέτωποι με σκληρές συνθήκες διαβίωσης, έλλειψης επικοινωνίας και κουραστικής χειρωνακτικής εργασίας.

2. Πώς έχει αλλάξει η εκπαίδευση των σύγχρονων ναυτικών;

Η εκπαίδευση σήμερα είναι πιο συστηματική, με υποχρεωτικές πιστοποιήσεις και συνεχή επιμόρφωση σε νέες τεχνολογίες και κανονισμούς σχετικά με την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, την προστασία του περιβάλλοντος και την ασφάλεια.

3. Ποια είναι η επίδραση της τεχνολογίας στη σύγχρονη ναυτιλία;

Η τεχνολογία έχει βελτιώσει την ασφάλεια και τις επικοινωνίες των πλοίων, αλλά έχει ταυτόχρονα προσθέσει και νέες απαιτήσεις για γνώσεις και ικανότητες.

4. Γιατί παραμένει υψηλή η ψυχολογική πίεση στους σύγχρονους ναυτικούς;

Παρά τις βελτιώσεις στις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας, οι ναυτικοί εξακολουθούν να βιώνουν πίεση λόγω της απομόνωσης, των πιεστικών ωραρίων εργασίας, των αυξημένων ευθυνών και απαιτήσεων.

5. Υπάρχει διαφορά στον ρομαντισμό του επαγγέλματος ανάμεσα στις δύο εποχές;

Οι παλιοί ναυτικοί έζησαν σε μια δύσκολη μεν, ρομαντική δε εποχή, βλέποντας το ίσως και λίγο διαφορετικά το επάγγελμα. Οι σύγχρονοι ναυτικοί αντιμετωπίζουν το επάγγελμα περισσότερο κυνικά και το βλέπουν καθαρά επαγγελματικά. Ο ρομαντισμόs χάνεται ή έχει χαθεί.

Διαβάστε ακόμα: Ναυτικός για τα λεφτά ή για την αγάπη για το επάγγελμα;