Η πιο πρόσφατη περίπτωση που ήρθε στο φως της δημοσιότητας ήταν αυτή με τους 16 λαθρεπιβάτες που επέβαιναν στη φορτηγίδα μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Brooklyn Bridge, και οι οποίοι πήδηξαν στη θάλασσα και προσπάθησαν να κολυμπήσουν στην ακτή. Είχαν στην κατοχή τους σωσίβια και διασώθηκαν από το νερό από περιπολικό σκάφος του τομέα San Juan της αμερικανικής ακτοφυλακής. Αυτό είναι ένα ακόμη πρόσφατο παράδειγμα λαθρεπιβατών και δυστυχώς δεν επιλύονται όλα τα περιστατικά με ασφάλεια.
Οι λαθρεπιβάτες συχνά έχουν να διηγηθούν τραγικές ιστορίες για το παρελθόν τους και για το τι τους οδήγησε να πάρουν το ρίσκο της παράνομης επιβίβασης σε ένα πλοίο. Ωστόσο, οι τραγικές ιστορίες τους και η απελπισία τους μπορεί να τους οδηγήσουν σε απρόβλεπτες ενέργειες και οι ναυτικοί πρέπει να προσέχουν. Πέρα το ότι θα πρέπει να προσφερθούν σε αυτούς τους ανθρώπους οι πρώτες βοήθειες, φαγητό, ρουχισμός και ότι άλλο χρειαστεί μέχρι να αποβιβαστούν από το πλοίο, το πρώτο που έχει να κάνει ο πλοίαρχος είναι να ειδοποιεί αμέσως το γραφείο μόλις ανακαλύψει λαθρεπιβάτες και να αποτρέψει τα μέλη του πληρώματος ώστε να αναπτύξουν οποιαδήποτε φιλία μαζί τους.
Σε διαφορετική περίπτωση, οι λαθρεπιβάτες μπορεί να δημιουργήσουν ζητήματα ασφάλειας και νομικά προβλήματα για το πλήρωμα. Μια μελέτη περίπτωσης που αφορούσε επτά άνδρες λαθρεπιβάτες οι οποίοι βρέθηκαν σε πλοίο μεταφοράς χύδην φορτίου μετά την αναχώρησή του από την Κένυα θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα και να λειτουργήσει σαν προειδοποίηση για όλες τις ναυτιλιακές εταιρείες και τα μέλη των πληρωμάτων τους. Οι λαθρεπιβάτες αντιμετωπίστηκαν σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΙΜΟ, αλλά η κατάσταση έγινε προβληματική όταν σύναψαν φιλίες με τους ναυτικούς. Οι ναυτικοί συμφώνησαν να τους βοηθήσουν να αποβιβαστούν από το πλοίο σε άλλο λιμάνι, ενώ ο πλοίαρχος παρέλειψε να αναφέρει στην πλοιοκτήτρια εταιρεία ότι είχε λαθρεπιβάτες στο πλοίο.
Όταν έμαθαν ότι ο τελικός προορισμός τους ήταν η Νότια Αμερική, οι λαθρεπιβάτες σχεδίαζαν να εγκαταλείψουν το πλοίο στο Ντέρμπαν και να επιβιβαστούν σε άλλο πλοίο με προορισμό αλλού. Στο Ντέρμπαν, το πλήρωμα έδωσε στους λαθρεπιβάτες ρούχα και χρήματα, προτού τοποθετήσει ένα σχοινί στην πλευρά του πλοίου προς τη θάλασσα, ώστε να μπορέσουν οι παράνομοι επιβάτες να εισέλθουν στο νερό χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από την ξηρά.
Οι επτά λαθρεπιβάτες σχεδίαζαν να κολυμπήσουν μέχρι την απέναντι πλευρά της ακτής, αλλά δύο από αυτούς πνίγηκαν με τραγικό τρόπο, καθώς δεν ήταν ικανοί κολυμβητές. Οι υπόλοιποι άνδρες έφτασαν σε ασφαλές σημείο και παραδόθηκαν στις αρχές. Στη συνέχεια κατηγόρησαν το πλήρωμα ότι τους ανάγκασε να βγουν από το πλοίο και να πέσουν στο λιμάνι, με αποτέλεσμα να συλληφθούν ο πλοίαρχος του πλοίου και τρία μέλη του πληρώματος, τα οποία κατηγορήθηκαν για φόνο.
Οι τοπικές αρχές δικαίως έλαβαν σοβαρά υπόψη τους ισχυρισμούς, καθώς αυτού του είδους τα εγκλήματα δεν είναι χωρίς προηγούμενο. Ένας Αμερικανός καπετάνιος ρυμουλκού ανάγκασε τρεις Τζαμαϊκανούς λαθρεπιβάτες να πηδήξουν σε νερά γεμάτα καρχαρίες, αφού τους βρήκε στο πλοίο του το 1993. Οι λαθρεπιβάτες δεν βρέθηκαν ποτέ.
Στην παρούσα υπόθεση, ωστόσο, οι κατηγορίες ήταν αβάσιμες και οι κατηγορίες που αντιμετώπισαν τα μέλη του πληρώματος για φόνο αποσύρθηκαν αφού κατέστη σαφές ότι οι λαθρεπιβάτες είχαν εξωραΐσει την ιστορία τους. Ωστόσο, ο πλοίαρχος και οι τρεις ναυτικοί είχαν σαφώς παραβιάσει τη μεταναστευτική νομοθεσία. Τελικά κρίθηκαν ένοχοι για την παροχή βοήθειας στους λαθρεπιβάτες και τη παράνομη μεταφορά τους στην ξηρά, με αποτέλεσμα να τους επιβληθούν ποινές φυλάκισης με αναστολή και πρόστιμα.
Σε μια άλλη περίπτωση, οι ειδικές δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου εισέβαλαν σε δεξαμενόπλοιο μετά από αναφορές για πειρατεία από λαθρεπιβάτη. Οι κατηγορίες κατά των λαθρεπιβατών τελικά αποσύρθηκαν λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων ότι το πλήρωμα απειλήθηκε ή ότι οι λαθρεπιβάτες σκόπευαν να πάρουν τον έλεγχο του πλοίου. Η κατάσταση ήταν, ωστόσο, τεταμένη και, ως εκ τούτου, επικίνδυνη.
Έτσι, ενώ η φιλική συνομιλία με λαθρεπιβάτες μπορεί να φαίνεται φυσιολογική και ακίνδυνη, οι ναυτικοί μπορούν εύκολα να πέσουν στην παγίδα να κάνουν κακές κρίσεις που τους αφήνουν σε κίνδυνο ή ανοιχτούς σε διώξεις.
Τα μέλη του πληρώματος που επιτρέπουν σε άνδρες ή γυναίκες με τους οποίους έχουν γίνει φίλοι σε ξένα λιμάνια να κρυφτούν στο πλοίο μπορεί επίσης να είναι η αιτία να αντιμετωπίσουν ποινικές διώξεις. Η παραβίαση των μεταναστευτικών νόμων είναι ένας κίνδυνος- ένας άλλος κίνδυνος είναι οι λαθρεπιβάτες να κατηγορήσουν τους ναυτικούς για ανάρμοστη συμπεριφορά ή για σοβαρότερα αδικήματα αν συλληφθούν από τις αρχές.
Κάθε χρόνο ανακαλύπτονται περίπου 1.000 λαθρεπιβάτες. Το Κέιπ Τάουν, το Ντέρμπαν και το Λάγος είναι τα κέντρα επιβίβασης, ενώ το Μπιλμπάο στην Ισπανία είναι δημοφιλές για τους λαθρεπιβάτες που προσπαθούν να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Συμβουλές για την αντιμετώπιση των λαθρεπιβατών παρέχονται από το ψήφισμα Α.871(20) του ΙΜΟ και τις Κατευθυντήριες γραμμές για την κατανομή των ευθυνών για την επιτυχή επίλυση των περιπτώσεων λαθρεπιβατών. Πρόσθετες οδηγίες σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των λαθρεπιβατών μπορούν να βρεθούν στο τμήμα 4Γ της Σύμβασης για τη διευκόλυνση της διεθνούς θαλάσσιας κυκλοφορίας. Ωστόσο, καμία από τις δύο δεν καλύπτει τους κινδύνους που ενέχει η φιλία με τους λαθρεπιβάτες.
Η γενική μας συμβουλή προς τα μέλη είναι να ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές του ΙΜΟ και να καθοδηγούν τα μέλη του πληρώματος να αποφεύγουν να συναναστρέφονται με λαθρεπιβάτες ή να τους παρέχουν ειδικές χάρες. Επιπλέον, ο πλοίαρχος πρέπει να ενημερώνει αμέσως το γραφείο και να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες εάν εντοπιστεί λαθρεπιβάτης στο πλοίο. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει στη συνέχεια να προωθηθούν στον ασφαλιστή της εταιρείας με την πρώτη ευκαιρία, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία επαναπατρισμού. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την επιστροφή στη χώρα προέλευσης του λαθρεπιβάτη, εάν αυτό μπορεί να προσδιοριστεί, ή να προχωρήσει σε προγραμματισμένο λιμάνι προορισμού. Όπως και να έχει, είναι πιθανό να κοστίσει ακριβά στον πλοιοκτήτη. Καλύτερα να μην προσθέσετε σε αυτό το κόστος θέτοντας το πλήρωμα και τους λαθρεπιβάτες σε περαιτέρω κίνδυνο μέσω λανθασμένων φιλικών σχέσεων.
Χρήσιμες πηγές για πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τους λαθρεπιβάτες περιλαμβάνουν το βιβλίο του Nautical Institute “Stowaways by Sea and Rescue of Migrants”. Τα μέλη της West P&I μπορούν επίσης να επικοινωνήσουν με τη λέσχη αν έχουν περαιτέρω ερωτήσεις σχετικά με περιστατικά λαθρεπιβατών.
Ο Simon Hodgkinson είναι επικεφαλής του τμήματος πρόληψης απωλειών της West P&I.
