Το πιο δύσκολο είναι να εξηγήσεις τον τρόπο που σχετίζονται τα Human Factors με τις Μη Τεχνικές Δεξιότητες και το Crew ή Team Resource Management που οι περισσότεροι ονομάζουν Soft Skills. Τα οποία σίγουρα δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με τα Hard Skills, που είναι οι τεχνικές δεξιότητες του επαγγέλματος. Όπως για παράδειγμα του καπετάνιου, του μηχανικού, του Crew manager κλπ που χρειάζονται χρόνια εκπαίδευσης και κατάρτισης σε αυτά.
Soft Skills & Hard Skills
Αυτά τα Soft Skills για τα οποία γίνεται λόγος, μόνο soft δεν είναι. Είναι στ’ αλήθεια δύσκολο να τα μάθεις και ακόμα πιο δύσκολο να τα διδάξεις, λόγω του τρόπου που αποδεικνύονται, μια και έχουν να κάνουν με έναν τουλάχιστον άλλον άνθρωπο και όχι με ένα πλοίο, ένα σκάφος, με μια πλωτή πλατφόρμα, ένα software κλπ.
Όταν διδάσκεις κάποιον τεχνικές δεξιότητες, σχεδόν πάντα μπορείς να δεις τι και πώς το κάνει. Όπως να οδηγήσει ένα πλοίο, να επιδιορθώση μία μηχανική βλάβη, να συνεντεύξεις, να κάνει δημοσιεύσεις σε social media, ιστοσελίδες ή blogs, να κάνει κατάδυση, να φτιάξει ένα software κτλ.
Είναι οι ενέργειες που όλοι μπορούν να δουν σχεδόν ξεκάθαρα, να τις αντιληφθούν και να τις εξηγήσουν ή να δώσουν feedback εύκολα. Γιατί τα αποτελέσματα είναι οφθαλμοφανή.
Όταν όμως μιλάμε για Μη Τεχνικές Δεξιότητες ή το Crew resource management, δεν έχει σε τίποτα να κάνει με αυτά.
Και είναι αυτό στο οποίο εστιάζουμε. Στο πώς να συνθέτουμε ομάδες ηγετών και ακολούθων, χρησιμοποιώντας άλλες δεξιότητες όπως η Επίγνωση της κατάστασης, η Λήψη αποφάσεων, οι επικοινωνίες και μερικές ακόμα στις οποίες θα αναφερθούμε σε αυτό το άρθρο.
Ομάδες Υψηλής Απόδοσης
Είναι ο φακός μέσα από τον οποίο κοιτάμε, που επηρεάζει το πώς βλέπουμε, αντιλαμβανόμαστε και αντιδράμε σε πράγματα και καταστάσεις. Και αν παρατηρήσουμε ομάδες υψηλής απόδοσης και τα concepts Ψυχολογική Ασφάλεια και Just Culture, θα δούμε ότι αυτό που κάνουν είναι να μας αλλάζουν την οπτική.
Γιατί σε οτιδήποτε κάνουμε, υπάρχει αυτή η εγγενής πλάνη που μας κάνει όλους να κάνουμε λάθη.
Το κοινό των Ομάδων Υψηλής Απόδοσης
Eίναι ότι μπορούν να δημιουργήσουν, να λειτουργήσουν και να μοιραστούν μεταξύ τους, ένα έγκυρο διανοητικό μοντέλο.
Και το καταφέρνουν μέσα από το concept του Crew ή Team resource management ή αλλιώς τις Μη Τεχνικές Δεξιότητες.
Λήψη Αποφάσεων
Αυτό που στο τέλος θέλουμε είναι να παίρνουμε καλές αποφάσεις. Κάτι που εξαρτάται από την Επίγνωση της κατάστασης, που είναι η ικανότητα να αισθανθούμε πληροφορίες, να τις κάνουμε λογικές στο τώρα και να προβλέψουμε το μέλλον.
Η πλειοψηφία των ατυχημάτων, των δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε και των δυστυχημάτων, οφείλεται στην οπτική που έχουμε για τον κόσμο και το περιβάλλον την κάθε δεδομένη στιγμή.
Οι πληροφορίες αυτές έρχονται από την ομάδα, τους Leaders, τους ακόλουθους, τα πληρώματα, τα διοικητικά στελέχη, τα όργανα διακυβέρνησης του πλοίου, τους κανονισμούς και φτάνουν μέσω της επικοινωνίας.
Φτάνουν, επίσης, μέσα από hardware και software, computer systems, από βιβλία, εγχειρίδια, checklists, νομοθεσίες, ΦΕΚ κλπ. Όλα στέλνουν πληροφορίες ώστε να αναπτυχθεί ένα μοντέλο, μία εικόνα για το πώς μοιάζει ο κόσμος.
Όλα αυτά επηρεάζονται αρνητικά από το άγχος και την κούραση. Αν είμαστε κουρασμένοι, παίρνουμε κακές αποφάσεις. Κάνουμε κακές επικοινωνίες. Το ξέρουν καλά όσοι είναι γονείς και έχουν μωρά ή και μεγαλύτερα παιδιά.
Είναι η κούραση που περιορίζει – μικραίνει την επικοινωνία. Τον αριθμό των λέξεων. Το ίδιο συμβαίνει και με την προσοχή που δίνουμε στις πληροφορίες που λαμβάνουμε. Η κούραση περιορίζει την αντιληπτικότητα μας και την προσοχή μας.
Αυτός είναι και ο λόγος που η αποτελεσματική «προπόνηση» συστήνεται να γίνεται, τουλάχιστον εν μέρει, όταν οι άνθρωποι και οι ομάδες βρίσκονται υπό πίεση.
Με «προπόνηση» που η μάθηση, η ανάπτυξη και η καινοτομία, ξεδιπλώνεται με λεπτομερείς και ανακλαστικές συζητήσεις που παρακινούνται και διευκολύνονται.
