Η έξοδος των ναυτικών στα λιμάνια έχει μειωθεί δραματικά μετά την πανδημία, με ολοένα και λιγότερα πληρώματα να έχουν τη δυνατότητα να πατήσουν στεριά. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν βασικό δικαίωμα και ανάσα για όσους ζουν μήνες μέσα στο πλοίο, σήμερα χάνεται σταδιακά, αφήνοντας τους ναυτικούς πιο απομονωμένους από ποτέ.
Όσο περνάει ο καιρός, τόσο περισσότερο δυσκολεύονται οι ναυτικοί να βγουν έξω στα λιμάνια, με νέα έρευνα να δείχνει ότι η έξοδος στη στεριά μειώνεται σταθερά μετά την πανδημία.
Όσοι μπαρκάρουμε σε ποντοπόρα πλοία δε περιμέναμε καμία έκθεση για να δούμε ότι η έξοδος των ναυτικών στα λιμάνια έχει μειωθεί ραγδαία, αφού η διαφορά είναι τόσο μεγάλη που είνα αδύνατον να μη το έχει αντιληφθεί κάποιος ναυτικός.
Σύμφωνα με μελέτη του ITF Seafarers’ Trust, με τίτλο «Η έξοδος στη στεριά και το μέλλον της ευημερίας των ναυτικών στο λιμάνι», διαπιστώθηκε μείωση κατά 61% στο ποσοστό των ναυτικών που περνούν χρόνο σε εγκαταστάσεις λιμένων από το 2020. Σχεδόν επτά στους δέκα ερωτηθέντες δήλωσαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος περνάει πλέον λιγότερο από δύο ώρες στη στεριά όταν τους δίνεται η ευκαιρία.
Τα ευρήματα αντικατοπτρίζουν έκθεση του Παγκόσμιου Ναυτικού Πανεπιστημίου (WMU) που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος, η οποία αποκάλυψε ότι το 25% των ναυτικών δεν είχε βγει καθόλου στα λιμάνια κατά τη διάρκεια μιας μέσης σύμβασης διάρκειας έξι και μισών μηνών, ενώ σχεδόν οι μισοί πέρασαν λιγότερο από τρεις ώρες εκτός πλοίου σε κάποιο λιμάνι.
Η τελευταία έρευνα συγκέντρωσε απαντήσεις από 96 μέλη προσωπικού και εθελοντές σε 83 οργανισμούς πρόνοιας σε 25 χώρες. Προσδιόρισε τον αυξημένο φόρτο εργασίας στο πλοίο, τη σύντομη παραμονή στα λιμάνια και τους περιορισμούς της εταιρείας ή του λιμένα ως κύρια εμπόδια που εμποδίζουν το πλήρωμα να βγει στη στεριά.
Η Katie Higginbottom, επικεφαλής του ITF Seafarers’ Trust, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα δείχνουν μια ξεκάθαρη απόσταση ανάμεσα στη ρητορική της ναυτιλιακής βιομηχανίας και την πραγματικότητα. «Εάν λάβουμε κατά γράμμα την MLC που απαιτεί να δίνεται στους ναυτικούς άδεια για έξοδο στα λιμάνια προς όφελος της υγείας και της ευημερίας τους, τότε πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι επιχειρησιακοί και εμπορικοί παράγοντες δεν θα την καθιστούν χωρίς ουσιαστικό νόημα», ανέφερε.
Η έκθεση προειδοποίησε ότι χωρίς ουσιαστική δράση, η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε έναν φαύλο κύκλο, με ολοένα και λιγότερους ναυτικούς να βγαίνουν στη στεριά, οδηγώντας σε μείωση των υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας και, κατά συνέπεια, σε ακόμη λιγότερες ευκαιρίες για έξοδο.
Στοιχεία του κλάδου αναφέρουν ότι η αντιστροφή αυτής της τάσης απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια από πλοιοκτήτες, ρυθμιστικές αρχές και οργανισμούς κοινωνικής πρόνοιας. «Η ευημερία των ναυτικών εξαρτάται από κοινή ευθύνη», δήλωσε ο Jason Zuidema, γενικός γραμματέας της Διεθνούς Χριστιανικής Ναυτιλιακής Ένωσης (ICMA). «Η πρόσβαση στην άδεια στη στεριά πρέπει να γίνει ξανά ο κανόνας, όχι η εξαίρεση».
Το ITF Seafarers’ Trust κάλεσε τις ρυθμιστικές αρχές να επανεξετάσουν τις απαιτήσεις επάνδρωσης των πλοίων και τις ώρες ανάπαυσης, ώστε να επιτρέπεται και πάλι ουσιαστικά η έξοδος στη στεριά, ενώ παράλληλα καλεί τους πλοιοκτήτες να προωθούν ενεργά την ευημερία του πληρώματος στο πλαίσιο ασφαλών λειτουργιών.
Βλέπουμε πλέον ξεκάθαρα ότι ο ναυτικός αντιμετωπίζει όλο και περισσότερες δυσκολίες στο επάγγελμά του, με τη ναυτιλιακή βιομηχανία να του φέρεται σαν πολίτη τρίτης κατηγορίας. Παρόλο που όλοι δηλώνουν ότι πρέπει να αλλάξει αυτή η κατάσταση, στην πράξη βλέπουμε ότι όχι μόνο δεν αλλάζει, αλλά συνεχίζει να χειροτερεύει.
Ας ελπίσουμε ότι θα συμβεί επιτέλους μια ουσιαστική αλλαγή και ο ναυτικός θα αντιμετωπιστεί όπως του αρμόζει. Αν και οι πιθανότητες να γίνει αυτό παραμένουν, δυστυχώς, ελάχιστες.
