Το ελληνόκτητο τάνκερ Hellas Aphrodite δέχθηκε επίθεση πειρατών στα ανοικτά της Σομαλίας, προκαλώντας έντονη ανησυχία στη ναυτιλιακή κοινότητα. Το πλήρωμα κατέφυγε άμεσα στο citadel και απελευθερώθηκε έπειτα από επέμβαση της EU NAVFOR – Operation Atalanta. Το περιστατικό δείχνει ότι οι ζώνες κινδύνου έχουν πλέον διευρυνθεί σημαντικά.

Η επίθεση των Σομαλών πειρατών στο υπό σημαία Μάλτας, ελληνόκτητο δεξαμενόπλοιο Hellas Aphrodite, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στη ναυτική κοινότητα και δηλώνει κάτι περισσότερο από ένα μεμονωμένο περιστατικό πειρατείας.

Το πλοίο βρισκόταν εν πλω σε απόσταση περίπου 550 ναυτικών μιλίων νοτιοανατολικά των ακτών της Σομαλίας, όταν δέχθηκε επίθεση με μικρά όπλα (machine-guns) και ρουκέτες (RPGs) από μικρό ταχύπλοο. Το πλήρωμα κλειδώθηκε άμεσα στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του πλοίου (citadel), και μετά από το ρεσάλτο που πραγματοποίησαν οι ισπανικές ειδικές δυνάμεις το απόγευμα της 7ης Νοεμβρίου το απελευθέρωσαν περισσότερες από 24 ώρες αφότου Σομαλοί πειρατές είχαν επιβιβαστεί σε αυτό στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας. Η EUNAVFOR Atalanta ανέφερε ότι και τα 24 μέλη του πληρώματος, συμπεριλαμβανομένων των 5 Ελλήνων ναυτικών, είναι ασφαλή.

Η ανησυχία της ναυτιλιακής κοινότητας είναι μεγάλη. Πρώτον, η τοποθεσία της επίθεσης είναι αρκετά μακριά από τις παραδοσιακές ζώνες υψηλού κινδύνου κοντά στο Κέρας της Αφρικής, γεγονός που δείχνει ότι οι ομάδες των πειρατών έχουν επεκτείνει το πεδίο δράσης τους.

Δεύτερον, η χρήση μηχανοκίνητων σκαφών με την υποστήριξη ενός πλοίου-μάνα (mother ship) δείχνει οργάνωση πιο επαγγελματικού τύπου, με δυνατότητα επιθέσεων σε μεγαλύτερο γεωγραφικό εύρος.

Τρίτον, το γεγονός ότι ένα δεξαμενόπλοιο μεταφοράς προϊόντων πετρελαίου έπεσε θύμα πειρατείας, χωρίς ένοπλη ομάδα ασφαλείας, θέτει σοβαρά ερωτήματα για την ετοιμότητα και τα μέτρα πρόληψης.

Από επιχειρησιακή άποψη, οι διαχειρίστριες εταιρείες πρέπει να αναθεωρήσουν άμεσα τον χάρτη κινδύνου: διαδρομές, χρονικά σημεία διέλευσης, ενίσχυση επιτήρησης και μέτρων ασφάλειας. Κανείς πλέον δεν μπορεί να εγγυηθεί ένα «ήσυχο» πέρασμα. Από πλευράς ασφάλισης, ενδέχεται να παρουσιαστεί αύξηση του κόστους και των ασφαλίστρων για τα πλοία που διέρχονται από τις συγκεκριμένες περιοχές ή από το κανάλι του Σουέζ προς τα νότια της Αφρικής.

Η ναυτιλιακή πολιτική και οι διεθνείς συνεργασίες – όπως η συμμετοχή της ΕΕ μέσω της Operation Atalanta – αποκτούν ξανά κεντρικό ρόλο για την αποτροπή τέτοιων περιστατικών.

Πρακτικά μηνύματα προς πλοιάρχου και ναυτιλιακές εταιρείες

Ως πλοίαρχος, πρέπει να θεωρώ ότι η απειλή δεν περιορίζεται πλέον σε στενά κανάλια ή κοντά στις ακτές της Σομαλίας· η ζώνη κινδύνου επεκτείνεται εκατοντάδες μίλια από την ξηρά, κάτι που δημιουργεί σοβαρά επιχειρησιακά προβλήματα.

Το πλήρωμα πρέπει να είναι πάντα σε ετοιμότητα. Η άμεση μετακίνηση στο citadel, η επικοινωνία με τις δυνάμεις ασφαλείας και οι προειδοποιήσεις από UKMTO/MSC IO παραμένουν κρίσιμες. Η εταιρεία πρέπει να εξετάσει ενίσχυση μέτρων (armed ή unarmed security teams, BMPs) και πλήρη ενημέρωση του πληρώματος.

Το περιστατικό, που αφορά πλοίο υπό σημαία Μάλτας και ελληνική εταιρεία διαχείρισης, υπογραμμίζει ότι οι πειρατές δεν επιλέγουν στόχους βάσει σημαίας ή εθνικότητας.

Το μείζον ζήτημα παραμένει: η ασφάλεια των ναυτικών βρίσκεται ξανά σε πραγματικό κίνδυνο.

Τα τελευταία δύο χρόνια γινόμαστε μάρτυρες μιας δραματικής κλιμάκωσης με απαγωγές και θανάτους ναυτικών, ιδίως από τις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οι ναυτικοί είναι τα θύματα. Θα πρέπει να δοθεί ένα τέλος πριν θρηνήσουμε κι άλλες ζωές.