Μεγάλες ελλείψεις και ακρίβεια στην αγορά παρατηρούνται σε πολλές χώρες του κόσμου, κάτι που έχει προκαλέσει τεράστιες δυσκολίες στους εμπόρους και στους καταναλωτές. Στην Αμερική η ελλείψεις σχεδόν κάθε τύπου προϊόντος είναι πλέον εμφανής, με τους καταναλωτές να βλέπουν τα ράφια των καταστημάτων να είναι άδεια.
Οι Αμερικάνοι καταναλωτές και όχι μόνο, δεν περίμεναν να συμβεί κάτι τέτοιο αφού τους πρώτους 19 μήνες της πανδημίας του COVID-19 δεν αντιμετώπισαν ιδιαίτερα προβλήματα. Πολλοί δε αναρωτιούνται γιατί συνέβη τώρα αυτό και όχι τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι υπάρχουν 4 βασικοί και αλληλένδετοι λόγοι για τα προβλήματα και την συνεχιζόμενη κρίση στην Αμερικάνικη αγορά, και σύμφωνα με προβλέψεις δεν θα υπάρξει βελτίωση μέχρι τις γιορτές.
1. Η καταναλωτική ζήτηση έχει εκτιναχθεί στα ύψη
Όταν η πανδημία χτύπησε για πρώτη φορά τις αμερικανικές ακτές τον Μάρτιο του 2020, οι εταιρείες προετοιμάζονταν ήδη για μια παρατεταμένη ύφεση και την τυπική πτώση της ζήτησης των καταναλωτών. Οι έμποροι λιανικής και οι αυτοκινητοβιομηχανίες, πολλοί από τους οποίους έπρεπε να κλείσουν λόγω του lockdown, ακύρωσαν τις παραγγελίες στους προμηθευτές. Μέχρι τον Απρίλιο, το ποσοστό ανεργίας έφτασε το 14,8 %, το υψηλότερο επίπεδο από τότε που το Υπουργείο Εργασίας άρχισε να συλλέγει αυτά τα δεδομένα το 1948. Να σημειωθεί ότι οι καταναλωτικές δαπάνες μειώθηκαν.
Αλλά κάτι περίεργο συνέβη στα τέλη του καλοκαιριού του 2020. Μετά το αρχικό σοκ, οι καταναλωτικές δαπάνες άρχισαν να ανακάμπτουν και πλησίαζαν τα επίπεδα πριν από την πανδημία μέχρι τον Σεπτέμβριο, σε μικρό βαθμό χάρη στα τρισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας που το Κογκρέσο έριξε οικονομία και στου πολίτες.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2021, οι καταναλωτές ξόδεψαν ρεκόρ χρημάτων για τα πάντα, από καινούριους υπολογιστές και καρέκλες για γραφεία στο σπίτι έως ποδήλατα και αθλητικά είδη, καθώς οι άνθρωποι αναζητούσαν ασφαλέστερους τρόπους για να κυκλοφορούν και να διασκεδάζουν. Η ζήτηση για καταναλωτικά αγαθά μόνο αυξάνεται από τότε.
Ενώ αυτό είναι γενικά καλό για τις επιχειρήσεις και την οικονομία, η αλυσίδα εφοδιασμού για τα περισσότερα προϊόντα δεν μπορούσε να συμβαδίσει ή ακόμα και να προλάβει την καταναλωτική μανία.
2. Έλλειψη εργατικού δυναμικού
Αν και η ζήτηση από τους καταναλωτές αυξάνεται, τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού σε βασικά σημεία της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού προκαλούν σημαντικές καθυστερήσεις στην παραγωγή.
Λιγότερο από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως για τον COVID-19-και σχεδόν το 98 % αυτών των ανθρώπων ζουν σε αναπτυγμένες και πλούσιες χώρες. Τα χαμηλά επίπεδα εργαζομένων που έχουν εμβολιστεί σε σημαντικούς παραγωγικούς κόμβους όπως το Βιετνάμ, η Μαλαισία, η Ινδία και το Μεξικό έχουν προκαλέσει καθυστερήσεις στην παραγωγή ή μειωμένη παραγωγική ικανότητα.
Το Βιετνάμ, για παράδειγμα, παίζει βασικό ρόλο στη βιομηχανία ενδυμάτων και υποδημάτων, ως ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής των ΗΠΑ μετά την Κίνα. Λιγότερο από το 12% του πληθυσμού της χώρας είναι πλήρως εμβολιασμένος και πολλά εργοστάσια έχουν κλείσει για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω κρουσμάτων του COVID-19 και των αποκλεισμών της κυβέρνησης.
Η αποτυχία εμβολιασμού περισσότερων ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες πιο γρήγορα σημαίνει ότι οι ελλείψεις εργαζομένων θα συνεχίσουν να μαστίζουν τις αλυσίδες εφοδιασμού για πολλούς μήνες.
3. Ελλείψεις σε εμπορευματοκιβώτια
Η ακόρεστη ζήτηση των Αμερικανών για περισσότερα αγαθά έχει ακόμη μια ακόμη συνέπεια: Τα άδεια κοντέινερ συσσωρεύονται σε λάθος μέρη. Τα εμπορευματοκιβώτια είναι ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Το 2020, οι ΗΠΑ εισήγαγαν αγαθά αξίας άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων από τις ασιατικές χώρες. Και τα περισσότερα από αυτά τα καταναλωτικά αγαθά φτάνουν στις ΗΠΑ με πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Για να έχετε μια αίσθηση της κλίμακας, ένα μόνο τέτοιο εμπορευματοκιβώτιο μπορεί να χωρέσει 400 τηλεοράσεις επίπεδης οθόνης ή 2.400 κουτιά αθλητικών παπουτσιών!
Αλλά πολλά από αυτά τα εμπορευματοκιβώτια που φτάνουν στις ΗΠΑ δεν έχουν τρόπο να επιστρέψουν στην Ασία. Οι λόγοι περιλαμβάνουν την έλλειψη εργαζομένων, τις περίπλοκες τελωνειακές διαδικασίες και μια σειρά από άλλα προβλήματα. Αυτή η έλλειψη αύξησε την τιμή των εμπορευματοκιβωτίων τέσσερις φορές πάνω κατά το τελευταίο έτος, γεγονός που με τη σειρά του συμβάλλει σε υψηλότερες τιμές για τον καταναλωτή.
4. Η συμφόρηση πλοίων στα λιμάνια
Όλα αυτά τα προβλήματα συμβάλλουν σε μία ακόμη πρόκληση: Τα λιμάνια των ΗΠΑ έχουν πιεστεί εξαιρετικά με πλοία που περιμένουν να ξεφορτώσουν το φορτίο τους. Ένα μεγάλο πλοίο μεταφέρει 14.000 έως 24.000 εμπορευματοκιβώτια. Αυτό σημαίνει ότι ένα πλοίο που περιμένει να ελλιμενιστεί θα μπορούσε να περιέχει έως και 5,5 εκατομμύρια τηλεοράσεις ή 33,6 εκατομμύρια αθλητικά παπούτσια.
Αυτή τη στιγμή, περισσότερα από 60 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων είναι αγκυροβολημένα στον ωκεανό στα λιμάνια του Los Angeles and Long Beach, αδυνατώντας να ξεφορτώσουν το φορτίο τους. Τα λιμάνια είναι επίσης μπλοκαρισμένα στη Νέα Υόρκη, το Νιου Τζέρσεϊ και άλλες τοποθεσίες παγκοσμίως.
Υπό κανονικές συνθήκες, δεν υπάρχει αναμονή για αυτά τα πλοία στο να ελλιμενιστούν και να ξεφορτώσουν το φορτίο τους. Αλλά το ρεκόρ στη ζήτηση για εισαγωγές και ελλείψεις φορτηγών, εμπορευματοκιβωτίων και άλλου εξοπλισμού έχει προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις.
Τα προβλήματα αυτά δε δείχνε να μπορούν να αντιμετωπιστούν σύντομα ενώ υπάρχουν φόβοι ότι όχι μόνο θα παραμείνουν ως έχουν, αλλά πλησιάζοντας προς τις γιορτές θα γίνουν και χειρότερα σε πολλές χώρες παγκοσμίως.
