Με σχεδόν 100 πλοία γεμάτα σιτηρά να φαίνονται στον ορίζοντα ανοιχτά της Κωνσταντινούπολης, αξιωματούχος του ΟΗΕ που επιβλέπει τις εξαγωγές από την Ουκρανία ζητά από τη Ρωσία και τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη να τερματίσουν τις «πλήρους» επιθεωρήσεις των εξερχόμενων πλοίων για να μειώσουν το έλλειμμα.
Η Ουκρανία έχει εξάγει περισσότερους από 6,8 εκατομμύρια τόνους σιτηρών και άλλων τροφίμων από τότε που άνοιξε ο θαλάσσιος διάδρομος από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα τον Ιούλιο. Αυτή η ποσότητα είναι περίπου το ένα τρίτο της των αποθεμάτων της.
Τα Ηνωμένα Έθνη λένε ότι η συμφωνία της ασφαλούς διέλευσης που υπέγραψαν η Μόσχα και το Κίεβο αμβλύνει την παγκόσμια επισιτιστική κρίση, αλλά καθώς περισσότεροι αποστολείς έχουν ενταχθεί, οι λίγες ομάδες που επιθεωρούσαν φορτίο και το πλήρωμα που διέσχιζαν τα τουρκικά ύδατα άρχισαν να μην είναι αρκετοί, αφήνοντας μεγάλο αριθμό δεξαμενόπλοιων αγκυροβολημένα στη Θάλασσα του Μαρμαρά.
Ο Amir Abdulla, συντονιστής του ΟΗΕ για την Πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, είπε ότι είχε προτείνει ταχύτερους και στοχευμένους ελέγχους των πλοίων που φτάνουν από τα ουκρανικά λιμάνια.
Τα τέσσερα μέρη της συμφωνίας – Η Ρωσία, η Ουκρανία, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη – διαπραγματεύονται επί του παρόντος μια πιθανή παράταση και επέκταση πέραν της προθεσμίας της 19ης Νοεμβρίου. «Θα χρειαστεί να υπάρξει μια αλλαγή και ελπίζω ότι μπορούμε να διαπραγματευτούμε έναν καλύτερο τρόπο (επιθεωρήσεις)» στο πλαίσιο αυτών των συνομιλιών, δήλωσε ο Abdulla στο Reuters σε συνέντευξή του στο τετραμερές Κοινό Κέντρο Συντονισμού (JCC) στην Κωνσταντινούπολη.
Τη Δευτέρα, 97 πλοία που περιμένουν να αποπλεύσουν και που μεταφέρουν περίπου 2,1 εκατομμύρια τόνους φορτίου, ανέμεναν επιθεωρήσεις, ενώ ένα τέθηκε σε αναμονή για 35 ημέρες, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters. Σε αυτό τον αριθμό αν προσθέσουμε και εκείνα που επέστρεψαν άδεια στην Ουκρανία, ο αριθμός φτάνει τα 120 την περασμένη εβδομάδα.
Πρέπει να γίνουν οι απαραίτητε επιθεωρήσεις, αλλά δεν χρειάζεται να είναι μια πλήρης επιθεώρηση», είπε ο Abdulla, προσθέτοντας: «Έχω προτείνει μια γρήγορη επιθεώρηση ή επιθεώρηση συγκεκριμένων πλοίων και όχι όλων».
Οι καθυστερήσεις επιδεινώθηκαν από τα μέσα Σεπτεμβρίου, με τους χρόνους αναμονής για επιθεωρήσεις να διπλασιάζονται σε περίπου 10 ημέρες έως τις 21 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την ανάλυση του Reuters. Περίπου το 70% των πλοίων που αναχώρησαν από την Ουκρανία μετά από αυτήν την ημερομηνία εξακολουθούσαν να αναμένουν επιθεωρήσεις.
Το Κρεμλίνο και το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχολιασμό σχετικά με την προσαρμογή των επιθεωρήσεων.
«ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ»
Ο υπουργός Γεωργίας της Ουκρανίας Mykola Solskyi είπε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα ότι αξιωματούχοι στην Κωνσταντινούπολη «δεν εξήγησαν επαρκώς» γιατί οι επιθεωρήσεις «επιβραδύνθηκαν» τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Πιέζει ώστε να δίνεται το πράσινο φως στα πλοία από τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Τουρκία για να διπλασιαστεί ο αριθμός των τετραμερών ομάδων επιθεώρησης σε οκτώ.
«Ειλικρινά, πρέπει να κάνουμε περισσότερα», είπε.
Η JCC είπε ότι έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 500 επιθεωρήσεις με μέσο ρυθμό 10-11 την ημέρα τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, και από τέσσερις τον Αύγουστο. Αλλά η ελλείψεις και οι παρατηρήσεις των πλοίων σήμαινε ότι οι επιθεωρητές χρειάστηκε να επιστρέψουν για δεύτερη φορά τουλάχιστον σε 50 περιπτώσεις.
Η Ρωσία επέκρινε τη συμφωνία για τα σιτηρά και παραπονέθηκε ότι οι εξαγωγές της εξακολουθούν να παρεμποδίζονται κάτι που μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την απόρριψη της παράτασης.
Τα Ηνωμένα Έθνη εργάζονται για να την παρατείνουν για ένα χρόνο και να την επεκτείνουν ώστε να συμπεριλάβει τις ρωσικές εξαγωγές λιπασμάτων όπως η αμμωνία μέσω της Ουκρανίας, η οποία ήταν μια κεντρική πτυχή της αρχικής συμφωνίας.
